Odpowiednie stosowanie okoliczności wyłączających odpowiedzialność karną wobec przewinień dyscyplinarnych

Autor zakłada zasadność rozróżnienia pojęć odpowiedzialności karnej sensu stricto i odpowiedzialności karnej sensu largo (odpowiedzialności represyjnej). Konstytucyjne gwarancje w zakresie prawa karnego odnoszą się do każdego rodzaju odpowiedzialności represyjnej, w tym do odpowiedzialności dyscyplinarnej. Przepisy prawa dyscyplinarnego najczęściej przewidują nakaz odpowiedniego stosowania uregulowań kodeksu postępowania karnego, nie odnosząc się do kwestii stosowania przepisów kodeksu karnego. W doktrynie oraz orzecznictwie, uwzględniając przeważnie argumenty funkcjonalne, najczęściej przyjmuje się możliwość stosowania przepisów prawa karnego materialnego w postępowaniu dyscyplinarnym. Z uwagi na racjonalność reakcji prawnej przewidzianej przepisami prawa dyscyplinarnego szczególnie istotne jest rozstrzygnięcie kwestii odpowiedniego stosowania przepisów formułujących okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną. Autor proponuje spojrzenie na ten problem nie tylko z perspektywy wykładni funkcjonalnej, ale też w oparciu o analizę normatywną i teoretyczno-dogmatyczną. Dochodzi do wniosku, że możliwe jest odpowiednie stosowanie tych przepisów w postępowaniu dyscyplinarnym. W tekście rozważane są również konsekwencje normatywne wprowadzania uregulowań nakazujących odpowiednie stosowanie konkretnych przepisów ustawy karnej materialnej wobec przewinień dyscyplinarnych. Sformułowany zostaje postulat de lege ferenda o zasadności wprowadzania uregulowań nakazujących odpowiednie stosowanie wszystkich przepisów kodeksu karnego, z wyjątkiem enumeratywnie wyliczonych przepisów nieprzystających do danych uregulowań dyscyplinarnoprawnych.

The author assumes the legitimacy of distinguishing the concepts of criminal liability in the strict sense and criminal liability in the broad sense (repressive liability). Constitutional guarantees of criminal law apply to any kind of repressive liability, including disciplinary liability. The provisions of disciplinary law usually order the adequate application of the regulations of the Code of Criminal Procedure and remain silent on the adequate application of the provisions of the Criminal Code. Nevertheless, in the doctrine and in the jurisdiction, taking into account functional arguments, it is most often assumed that there is a possibility of adequate application of the provisions of the substantive criminal law. Particularly important for the rationality of the legal response provided by disciplinary law provisions is resolving the issue of adequate application of the provisions formulating the circumstances excluding from criminal liability. The author proposes to look at this issue not only from the perspective of functional interpretation, but primarily basing on the normative and theoretical-dogmatic analysis. This leads to the conclusion that adequate application of these provisions in the disciplinary procedure is possible. This paper also contemplates the normative consequences of the introduction of the regulations requiring adequate application of specific provisions of substantive criminal law to disciplinary offenses. There is formulated a de lege ferenda postulate on the merits of introducing regulations requiring adequate application of all the provisions of the Criminal Code, except for the enumerated provisions that are not congruent to the disciplinary provisions.