„Pieprzno i szafranno, moja mościa panno”. Staropolskie książki kucharskie i obrazy staropolskiego ucztowania

Tematem artykułu są staropolskie książki kucharskie: pierwsza polska książka kucharska Compendium ferculorum Stefana Czernieckiego z 1682 roku oraz Kucharz doskonały Wojciecha Wielądki z 1783 roku. Autorka traktuje je nie tylko jako źródło przepisów i wiedzy o staropolskim guście kulinarnym, ale również jako archiwum panujących wówczas zwyczajów związanych z kulturą kulinarną, między innymi staropolskich uczt. Pozostając w zgodzie z założeniami tak zwanej gastronomii historycznej Jeana-Louisa Flandrina, książki kucharskie rozpatruje przede wszystkim jako źródło kulturowych i społecznych tradycji, a także wyobrażeń i gustów kształtujących epokę. W tym świetle prezentuje wpływ staropolskich książek kucharskich na współczesne wyobrażenia o polskich tradycjach kulinarnych.

The aim of the article are traditional Old Polish cookery books: the first Polish cookbook Compendium ferculorum by Stefan Czerniecki (1682) and Kucharz Doskonały by Wojciech Wielądko (1783). The author treats them not only as a source of recipes and knowledge of Old Polish culinary taste, but also as an archive of the dominant habits of culinary culture, including Old Polish feasts. The cookbooks are treated (in accordance with research perspective of Jean-Louis Flandrin called ‘historical gastronomy’) as a source of cultural and social traditions, and also ideas and tastes that shaped the Old Polish era. In this perspective the author analyzed the impact of the Old Polish cookbooks in contemporary image of Polish culinary traditions.