‘Whether this final little bit will be ever ready’ – a Poem as a Supplement? On the ‘Common Places’ of Kazimierz Wierzyński’s ‘Poetic Vitalism’ and Bolesław Leśmian’s Concept of Poetry

Tekst stanowi próbę wskazania podobieństw w metapoetyckich „poglądach” dwóch znaczących dla polskiej poezji nowoczesnej twórców: Kazimierza Wierzyńskiego i Bolesława Leśmiana. Podstawę zestawienia stanowią eksplicytne sformułowania samego Wierzyńskiego, który dostrzegał w twórczości autora Łąki zespolenie fascynacji witalną, dynamiczną naturą ze świadomą pracą w słowie. To połączenie pozwala Wierzyńskiemu mówić o wpisanym w dzieło Leśmiana „micie poszerzonego istnienia”, który stanowi – co staram się udowodnić – bliski autorowi Wiosny i wina i podjęty przez niego w powojennej poezji model „poetyckiego witalizmu”. Konkretne interpretacje (obejmujące tak ważne wiersze Wierzyńskiego, jak Orzech czy Słowo do Orfeistów, a także Zamyślenie Leśmiana) zmierzają do określenia postulowanej przez obu poetów relacji między słowem (poetyckim) a tym, co bez-/przed-słowne. Jak się wydaje, wersja „poetyckiego witalizmu” wynikająca z recepcji poezji Leśmiana przez Wierzyńskiego kwestionuje opozycję auto- i heteronomii poezji. Opiera się natomiast na paradoksalnie uzasadnionej (i realizowanej) mimesis partycypacji: „referencjalna” słabość (zbyteczność) poezji – jedynie wtedy jednak, gdy jest świadomie podtrzymywana – okazuje się jej siłą…

The text is an attempt to show similarity between metapoetic dimension in creation of two authors significant for Polish modern poetry: Kazimierz Wierzyński and Bolesław Leśmian. Comparison has been initiated because of Wierzyński’s explicit statements: he saw in Leśmian’s poetry joining of fascination with vitality in nature (natura natu- rans) and conscious work in words. It allowed to claim that for Leśmian – as Wierzyński said – the ‘myth of expanded being” is very characteristic. Interpretations lead to conclusions about such relation between (poetic) word and its referents, which should be grounded in a paradoxical kind of mimesis of participation: weakness of poetry (in its referential aspect) is its power as long as this weakness is accepted and confirmed…