Empatia i jej związek w wybranymi cechami osobowości w kontekście ich znaczenia dla kształtowania relacji terapeutycznej z pacjentem

Relacja terapeuta – pacjent/klient jest z natury rzeczy asymetryczna. Mimo że współcześnie przyjęło się pojmowanie jej w układzie współpartnerstwa, to jednak terapeuta (lekarz, psycholog, fizjoterapeuta, masażysta) jest stroną wiodącą i w dużej mierze to właśnie od niego zależy jakość interakcji z osobą chorą, niepełnosprawną, oczekującą pomocy i wsparcia. Nie bez powodu mawia się, że osobowość terapeuty sama w sobie stanowi rodzaj lekarstwa. Ponieważ nikt do tej pory nie sprecyzował, ile i w jakich dawkach lek ten należy podawać choremu, warto zastanowić się nad pewnymi szczególnymi aspektami osobowości tych, którzy pracują w zawodach, określanych ogólnie jako „helping professions” i ich oddziaływaniem na osobę poddającą się terapii. Osobowość stanowi przedmiot badań przedstawicieli różnych koncepcji i podejść w psychologii i jako taka doczekała się licznych opracowań oraz definicji. Podstawę niniejszej pracy stanowią badania nad trzema wybranymi aspektami osobowości: temperamentem, inteligencją emocjonalną oraz empatią. Przyjmuje się, że każdy z nich stanowi ważny czynnik determinujący rozwój relacji międzyludzkich, a w szczególności umiejętności komunikacji interpersonalnej, postaw kooperatywnych i altruistycznych oraz zdolności rozumienia przeżyć i sytuacji osób cierpiących, oczekujących profesjonalnej pomocy terapeutycznej. Nie można również pominąć znaczenia cech temperamentalnych w odniesieniu do szybkości reakcji, odporności na stres i zmęczenie, umiejętności pracy w warunkach znacznego przeciążenia psychicznego i fizycznego oraz zmysłowej wrażliwości na bodźce środowiskowe biologiczne i społeczne.