O przestrzeni mentalnej w Oziminie Wacława Berenta

Autorka podejmuje problem przestrzennej złożoności utworu Berenta, nawiązując do Trzeciej przestrzeni (Thirdspace) zaproponowanej przez Edwarda Soję – kategorii istotnej dla rozważań nad architekturą. Przeszczepia ujęcie Sojy na płaszczyznę badań poświęconych przestrzeni w Oziminie, wskazuje na grę przestrzenną opartą na przecinaniu się aspektu historycznego (warstwowe pokłady odwołań do przeszłości), społecznego (który inicjuje wymiar cykliczności) oraz przestrzennego (zredefiniowanego). Akcentuje, że fluktuacja, labiryntowość i niespójność przestrzeni w Oziminie odnoszą się wyłącznie do przestrzeni mentalnej, realna jest zaś logicznie i spójnie zaprojektowana przez Berenta. Wójtowicz wskazuje na wariantywność oraz stabilność tropów przestrzennych w ramach zmiennych losów tekstu powieści, charakteryzując w ten sposób realny i mentalny wymiar przestrzeni w dynamicznym (zarówno fabularnie, jak i tekstowo) świecie przedstawionym Oziminy.

Mental Space in Berent’s ‘Winter Crop’ (Ozimina). The author addresses the problem of spatial complexity of Berent’s masterpiece, referring to ‘Thirdspace’ proposed by Edward Soja – the concept devised for the purpose of architecture. She adapts Soja’s idea to reflect upon the spatial composition of ‘Winter Crop’(Ozimina), indicating a spatial play of different layers interesting each other that is historical (multilayered references to the past) social (which initiates cyclical dimension) and spatial (redefined). The fluctuation, labirynthine quality and inconsistency in ‘Winter Crop’ (Ozimina) refer only to the mental space, whereas the real one is logically and coherently designed by Berent. Wójtowicz points to the interchangeability and stability of spatial clues in the vicissitudes of the novel, thus characterising the real and mental dimension of space in the dynamic (both, storywise and textually) world depicted in ‘Winter Crop’(Ozimina).

MNiSW nr 11H 12 0091 81