Personal experience of the city space as a factor of changes in imaginations and spatial stereotypes

Celem pracy jest poznanie, na przykładzie Katowic, na ile osobisty kontakt z miastem przemysłowym, które przeszło radykalną transformację struktury gospodarczej i przestrzennej, może mieć wpływ na zmianę wyobrażeń o nim. Podstawową metodą badawczą była ankieta panelowa przeprowadzona przed całodzienną wizytą w Katowicach oraz dwa dni po niej. W badaniu wzięło udział 85 studentów kierunku gospodarka przestrzenna, 3/4 z nich był to pierwszy pobyt w Katowicach. Wśród skojarzeń z Katowicami w ankiecie ex ante cechy, które stanowią tradycyjny składnik stereotypu miast Górnego Śląską (tj. górnictwo, przemysł ciężki, zanieczyszczenia, gęsta zabudowa – skupienie miast) dotyczyło 56% skojarzeń, zaś około 18% były to skojarzenia, które związane były z cechami miasta wytworzonymi po 1989 r. Ujawnione wyniki ujawniają dużą trwałość i powszechność stereotypu Górnego Śląska i Katowic. Wskazania w ankiecie ex post pokazują wyraźne przesunięcie w kierunku ocen pozytywnych w 19 na 21 wymiarów, które poddano ocenie respondentów. Największe zmiany uwidoczniły się w pięciu sferach: atrakcyjności turystycznej, poczucia bezpieczeństwa, walorach architektonicznych, czystości i jakości środowiska naturalnego. Przeprowadzone badanie wskazują, że osobiste doświadczenie jest czynnikiem zmiany wyobrażeń, ale nie jest warunkiem wystarczającym do zmiany zachowań przestrzennych i głębszych przekonań.

The author aims to assess the effect of personal experience on the change of the perception of a highly stereotyped city on the example of Katowice. The city has undergone a fundamental shift in the recent 30 years from the centre of traditional mining and steel making region to the core of postindustrial metropolis. The primary research method was a panel survey conducted before the whole day visit in Katowice and two days after it. Eighty-five students participated in the study, for 3/4 for the first time visited the city. In exante survey components that constitute a traditional stereotype of Upper Silesian cities (mining, heavy industry, pollution, dense urban space) related to 56% associations, while only 18% were those related to the features created after 1989. This reveals high durability of the stereotype of Upper Silesia and Katowice. Results of the ex-post survey show a definite shift towards less stereotyped and more positive ratings in the majority of the dimensions assessed by respondents. The most prominent changes were revealed in the following spheres: tourist attractiveness, sense of security, architectural values, cleanliness and quality of the natural environment. The study shows that personal experience does influence the image of the area, but it is not sufficient to change spatial behaviour and more firm beliefs.