Katechizmy w okresie potrydenckim

Artykuł zawiera omówienie katechizmów rzymsko-katolickich tworzonych po Soborze Trydenckim na ziemiach polskich. Były one popularną formą oddziaływania na światopogląd i życie codzienne społeczeństw, wynalezioną przez protestantów, a następnie przejętą przez katolików, a zwłaszcza ich ówczesną awangardę, czyli jezuitów. Największe oddziaływanie miały katechizmy tworzone przez niemieckiego jezuitę Piotra Kanizego, wydawane w ogromnych nakładach również w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, tłumaczone nie tylko na język polski, lecz także na estoński, litewski, łotewski i ruski, a zatem pełniące ważną rolę kulturotwórczą.

Der Artikel bietet eine Darstellung der auf den polnischen Gebieten in der Zeit der nachtridentinischen Reform entstandenen Katechismen an. Durch die Reformatoren erfunden, wurde diese Art der Evangelisierung von den Katholiken, besonders von den Jesuiten ubemommen. Den groBten EinfluB auf die Frommigkeit und religiose Erziehung der Bevbl- kerung hatten die sog. „kleinen Katechismen” (z.B. von Petrus Canisius), die groBe Auflagen erreichten. Die polnischen Jesuiten verwendeten sowohl auslandische, als auch einheimische Verfasser, die dann in alle Sprachen des polnischen Staates iibersetzt wurden. Von daher gelten die Katechismen nicht nur als Quellen der historischen und religiosen Informationen, sondem auch als wichtige Schriftdenkmaler des estnischen, litauischen, lettischen und ruthenischen.