Traces of Human Activity in the Woodlands of the “cistercian Landscape Compositions of Rudy Wielkie” Landscape Park Read From Lidar Data and Their Importance in Heritage Protection

The aim of the research was to identify the landforms created at different periods by man in seven forest areas of the “Cistercian Landscape Compositions of Rudy Wielkie” Landscape Park. These complexes of forms, which today constitute the material cultural and natural heritage, have been recognized as scientific values, important “carriers” of knowledge or valuable landscape objects, and their threats have been identified. For this purpose, shaded relief rasters with a resolution of 1 × 1 m and 0.25 × 0.25 m, generated from a digital elevation model based on laser scanning (LiDAR) were used. Remote sensing data were verified in the field. It was found that rasters of different resolutions obtained from LiDAR data are very suitable for relief analysis in forest areas. On the one hand, the conducted research allowed for an inventory of a number of well-preserved forms worthy of protection and further research, but on the other, it revealed that they are under threat due to the use of modern forest cultivation techniques that degrade the surface of the earth, soil and habitats. The forests, previously known as the natural and cultural palimpsest, are being turned into forest plantations. In this way, many functions of the forest disappear, including those promoted over the last 30 years by the State Forests, for example in the “Cistercian Landscape Compositions of Rudy Wielkie” Landscape Park.

Celem badań było szczegółowe rozpoznanie form terenu utworzonych w różnym czasie przez człowieka na siedmiu obszarach leśnych Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. Te zespoły form, stanowiące dziś materialne dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze, uznano za wartości naukowe, istotne „nośniki” wiedzy lub obiekty cenne krajobrazowo oraz określono ich zagrożenia. Wykorzystano do tego obrazy rzeźby cieniowanej o rozdzielczości 1 × 1 m oraz 0,25 × 0,25 m, wygenerowane z cyfrowego modelu terenu pochodzącego ze skaningu laserowego (LiDAR). Dane z badań teledetekcyjnych zweryfikowano w terenie. Stwierdzono, że obrazy o różnej rozdzielczości uzyskane z danych LiDAR bardzo dobrze nadają się do analizy rzeźby terenów leśnych. Badania z jednej strony pozwoliły na zinwentaryzowanie szeregu dobrze zachowanych form godnych ochrony i dalszych badań, ale z drugiej ujawniły dla nich wielkie zagrożenie przez stosowanie współczesnych technik uprawy lasu, degradujących powierzchnię ziemi, gleby i siedliska. Lasy, znane dotychczas jako palimpsest przyrodniczo- kulturowy, zmieniane są w plantacje leśne. W ten sposób znika wiele funkcji lasu, przez ostatnie 30 lat promowanych m.in. przez Lasy Państwowe, np. w Parku Krajobrazowym „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”.