Międzynarodowe społeczności ciemnego nieba jako przykład ochrony nocnego krajobrazu na terenach miejskich

Zanieczyszczenie sztucznym światłem sprawia problemy astronomom i miłośnikom astronomii w prowadzeniu obserwacji, powodując także szereg negatywnych skutków natury ekologicznej, ekonomicznej i zdrowotnej. Na obszarach cennych przyrodniczo i wokół wiodących obserwatoriów astronomicznych prowadzone są z tego powodu działania zmierzające do minimalizacji skutków tego zjawiska. Podobne działania podejmowane są również od kilkunastu lat na terenach miejskich, m.in. w ramach programu Międzynarodowych Społeczności Ciemnego Nieba (International Dark Sky Communities Program – IDSCP) pod auspicjami Międzynarodowego Związku Ciemnego Nieba. Celem artykułu jest przedstawienie idei stojącej za przywracaniem walorów ciemnego nieba na terenach miejskich w ramach programu IDSCP, porównanie kryteriów programu z przykładowymi normami prawnymi, a także omówienie dotychczas utworzonych społeczności ciemnego nieba.

Light polution causes problems for astronomers and astronomy enthusiasts in conducting observations, causing also a number of negative effects of ecological, economic and health nature. A ctivities a imed a t m inimizing t he e ffects of t his p henomenon a re c arried out f or this reason in areas of valuable nature or around leading astronomical observatories. Similar activities have also been undertaken for several years in urban areas, including International Dark Sky Communities Program (IDSCP) under the auspices of the International Dark Sky Association. The aim of the article is to present the idea behind restoring the values of the dark sky in urban areas under the IDSCP, comparing the program's criteria with other legal standards, as well as discussing recognised dark sky communities.