The future of and prospects for developing geographical education in the light of literature review

Artykuł ma charakter przeglądowy. Prezentuje efekty klasycznej analizy piśmiennictwa poświęconego szeroko pojętej problematyce zmian prognozowanych w edukacji geograficznej. Badaniami objęto publikacje zamieszczone w czasopismach specjalistycznych i monografie tematyczne, które ukazały się w Polsce oraz na świecie w latach 2000–2022. Celem studiów literatury było ustalenie kierunków oraz zakresów zmian, które nastąpią w najbliższej przyszłości w szkolnym kształceniu geograficznym. Badania dowiodły, że problematyka ta cieszyła się w ostatnich dwóch dekadach nasilającym się naukowym zainteresowaniem wśród specjalistów zajmujących się badaniami nad edukacją geograficzną. Podejmowana przez nich tematyka ewaluowała od ujęć przeglądowo-kompleksowych ku analitycznym i dedykowanym konkretnym, ustalonym wcześniej, trendom zmian. Te dotyczyły przemian w zakresie treści kształcenia i koncepcji programowych, orientacji filozoficzno-pedagogicznych, metod i strategii, ewolucji roli nauczyciela, ewaluacji efektów, a także środowiska nauczania-uczenia się. Przegląd literatury jednoznacznie wskazuje, że wysokojakościowa edukacja geograficzna będzie w przyszłości koncentrować się na podejmowaniu bieżących i ważkich problemów społeczno-gospodarczych, realizowanych zgodnie z koncepcją kształcenia poszukującego i w duchu personalizmu. Obligatoryjnym modułem będzie edukacja sustensywna. Spluralizuje się znacznie miejsce realizacji i formy procesu kształcenia. Istotnej ewolucji ulegną rola i zadania nauczyciela, który będzie pełnił funkcję przewodnika i mentora edukacji geograficzno-przyrodniczej. W architekturze budynków szkolnych wzrośnie znaczenie estetyki, dostępności, bezpieczeństwa, wspólnych przestrzeni do edukacji, wypoczynku i socjalizowania się.

The article outlines the results of a classical literature review on the topic of anticipated changes in geographical education. The analysis covers papers published in academic journals and monographs that appeared in Poland and abroad in the years 2000–2022. The objective of the literature review has been to determine directions and scope of changes that are going to take place in the near future in geographical education in schools. Studies have shown that in the last two decades this topic has attracted growing academic interest among specialists examining geographical education. The discussed topics included comprehensive reviews, analytical studies and examinations of specific, pre-determined change trends. Among the analysed trends were changes in curriculum contents and concepts, philosophical and pedagogical orientation, methods and strategies, evolving teachers’ roles, evaluation of learning outcomes and the teaching-learning environment. The literature review clearly indicates that in the future high-quality geographical education will focus on current and significant social and economic issues conducted in line with inquiry-based education and a personalised approach. Education for sustainable development (ESD) will become a mandatory module. Teaching venues and formats will become more diverse. The role of teachers will change, and they will become guides and mentors in the world of geographical and natural science education. School buildings will become more aesthetically pleasing, accessible, safer and with ample space for collaborative learning, relaxing and socialising.