Szkoła włączająca czy wyłączająca? – rzeczywistość szkolna widziana oczami rodziców dzieci z zespołem Aspergera

The article presents conclusions concerning schools drawn from research of the Polish Asperger’s Syndrome Association. The main research was conducted in 2014. It was the first inquiry into the situation of families with children with Asperger’s syndrome in Poland. 153 parents participated in the research. Furthermore, between 2015 and 2017, in-depth inter-views with 10 fathers and 8 mothers of children with Asperger’s syndrome were carried out. The research shows that parents perceive the school as an environment which is hostile to their children and intolerant, and which aims at eliminating any aberrations or expelling children that are “different” or that “bother” most students. Still, some optimistic conclusions can be reached from those long-term analyses. Parents notice the growing number of specialists supporting children with autism spectrum disorder. They also appreciate the involvement, professionalism and empathy of special educators working with their children. However, the general conclusion is unfavourable: Polish schools are not inclusive.

W artykule zostały przedstawione wnioski dotyczące funkcjonowania w szkole dzieci z ZA wynikające z badań Polskiego Towarzystwo Zespołu Aspergera. Główne badanie zostało przeprowadzone w 2014 roku, było to pierwsze w Polsce badanie sytuacji rodzin dzieci z zespołem Aspergera, wzięło w nim udział 153 rodziców. Ponadto w latach 2015–2017 przeprowadzono wywiady pogłębione z 10 ojcami i 8 matkami dzieci z zespołem Aspergera. Szkoła w tych badaniach jawi się rodzicom jako środowisko nieprzyjazne dla ich dzieci, nietolerancyjne, mające na celu eliminację wszelkich odstępstw od normy bądź wypchnięcie poza mury szkolne dzieci „innych”, „przeszkadzających” większości uczniów. Z tych wieloletnich analiz płyną jednak także wnioski optymistyczne: rodzice dostrzegają rosnącą liczbę specjalistów wspierających rodziny dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, doceniają zaangażowanie, profesjonalizm i empatię pedagogów specjalnych zajmujących się ich dziećmi. Bilans jest jednak ujemny: polska szkoła nie jest szkoła włączającą.