Znaczenie i pochodzenie frazemu „kto […], ten się w cyrku nie śmieje”

W artykule przedstawiono analizę frazemu ze stałymi miejscami otwartymi kto […], ten się w cyrku nie śmieje. Analizowana jednostka języka stanowi przykład konstrukcji, która rozpowszechniła się w uzusie za sprawą komunikacji zapośredniczonej komputerowo i memów internetowych. Cechy strukturalne tego frazemu wyróżniają go spośród typowych memów internetowych i sprawiają, że może być on odbierany przez użytkowników języka podobnie jak przysłowia bądź inne typy wypowiedzi o charakterze gnomicznym. Charakterystyczna jest również jakość otwartego miejsca frazemu, ponieważ wymaga wypełnienia frazą werbalną, a nie — jak w większości tego typu konstrukcji — frazą nominalną. W artykule zaprezentowano analizę semantyczną, leksykalną i składniową frazemu oraz próby ustalenia jego pochodzenia.

The aim of the article is to present an analysis of the open-slot phraseme “kto [...], ten się w cyrku nie śmieje” (Who [...] doesn’t laugh in the circus). The examined phraseme is an example of a construction that has gained popularity because of computer-mediated communication and internet memes. Structural features distinguish this phraseme from other, more typical internet memes. The analysed phraseme is more similar to proverbs or other types of gnomic expressions. The quality of open slots in the phraseme is also highly distinctive because the open slots require a verbal phrase in contradistinction to other phrasemes, which usually require a noun phrase. The article includes a semantic, lexical and syntactic analysis of this phraseme, as well as an attempt to determine its origin.