Rzecznictwo interesów jest ważną częścią każdego systemu demokratycznego, zaś jego celem jest zapewnienie różnym grupom społecznym możliwości włączenia ich merytorycznej opinii do procesu podejmowania decyzji politycznych. W tekście analizowana jest aktywność przedstawicieli grup interesu, w tym lobbystów, w polskim Sejmie i niemieckim Bundestagu w latach 2019–2021. Celem badań było wskazanie specyfiki i różnic w realizacji lobbingu i doradztwa politycznego na forum obu izb parlamentarnych. Na tle kulturowej, prawnej i systemowej złożoności otoczenia badanych legislatyw, z wykorzystaniem metody ilościowej dokonano analizy danych zastanych dotyczących obecności przedstawicieli grup interesu w parlamentach Polski i Niemiec oraz wykorzystywanych przez nich instrumentów, takich jak: rejestry, wejścia do izb, uczestnictwo w posiedzeniach komisji parlamentarnych, wysłuchania publiczne i petycje. Mimo iż Niemcy i Polska jako demokracje parlamentarne posługują się tymi samymi mechanizmami, to analizowane instrumentarium osadzone w odmiennych kulturach doradztwa politycznego i kontekście prawnym, zorientowane jest na inne standardy w praktyce parlamentarnej. Zróżnicowane zakresy i skala szczegółowości statystyki publicznej utrudniają proces porównawczy. Dostępne publicznie zestawienia nie oddają jednak skali zjawiska lobbingu i doradztwa, rejestrowana jest bowiem tylko sformalizowana działalność zawodowa, zaś kontakty nieformalne pozostają „nierejestrowane”. Niniejsze badania potwierdzają, że skala wpływu społecznego na proces decyzyjny w Sejmie i Bundestagu jest wysoce odmienna, mimo podobieństwa instrumentów konsultacji i doradztwa. W Niemczech zarówno liczba zarejestrowanych podmiotów lobbingowych, ich aktywny udział w posiedzeniach i zróżnicowane formy aktywności, dostęp do parlamentu, liczba wysłuchań publicznych, jak i petycji jest zdecydowanie wyższa niż w Polsce. Skłania to do uznania niemieckiej kultury politycznej jako bardziej rozwiniętej w oparciu o mechanizmy partycypacji społecznej w procesach decyzyjnych i otwarcia instytucji politycznych na ekspertyzę.
Interest advocacy is an important part of any democratic system, and it aims to secure opportunities for various social groups to include their substantive opinion in the political decision-making process. The text analyses the activity of representatives of interest groups, including lobbyists, in the Polish Sejm and the German Bundestag in 2019–2021. The aim of the research was to identify the specificities and differences in the implementation of lobbying and political consulting in the two parliamentary chambers. Based on the background of the cultural, legal and systemic complexity of the environment of the studied legislatures, a quantitative method was used to analyse foundational data on the presence of interest group representatives in the parliaments of Poland and Germany, and the instruments they use, such as registers, chamber entries, participation in parliamentary committee meetings, public hearings and petitions. Although Germany and Poland, as parliamentary democracies, use the same mechanisms, the analysed instruments embedded in different political consultative cultures and legal contexts are oriented towards different standards in parliamentary practice. The varying scopes and scale of detail of public statistics make a comparative approach challenging. However, publicly available compilations do not capture the scale of the lobbying and advisory phenomenon, as only formalised professional activity is registered, while informal contacts remain unrecorded. This study confirms that the scale of public influence on decision-making in the Sejm and the Bundestag is highly different, despite the similarity of consultation and advisory instruments. In Germany, both the number of registered lobbying entities, their active participation in meetings, and their varied forms of activity, access to parliament, the number of public hearings, and petitions are significantly higher than in Poland. This leads to the recognition of German political culture as more developed based on mechanisms of public participation in decision-making processes and the openness of political institutions to expertise.
