Health hazards versus quality of life of the children in the family environment in Poland between the wars

Podjęte w artykule rozważania mają na celu przybliżenie ważnych z punktu widze nia pedagogicznego, jak również społecznego, problemów związanych z zagrożeniami zdrowia dzieci w rodzinie. Dotyczy to zwłaszcza okresu II Rzeczypospolitej, kiedy trudna sytuacja ekonomiczna i polityczna nie sprzyjała prawidłowemu rozwojowi opieki nad najmłodszymi. W wielu przypadkach położenie materialne determinowało w znacznej mierze stosunek do problemów związanych ze zdrowiem. Niekorzystna sytuacja mieszkaniowa, nieodpowiednie pożywienie czy brak właściwego ubrania, często niedostosowanego do pory roku, stwarzały wiele zagrożeń dla zdrowia. Należy jednak pamiętać, że te niepokojące zjawiska, zachodzące w wielu rodzinach, zwłaszcza tych najbiedniejszych, były konsekwencją nie tylko zmian ekonomicznych, ale także kulturowych. Stopień wykształcenia rodziców warunkował zasób wiedzy i świadomość czynników zagrażających zdrowiu. Podobnie jak tradycjonalizm rodziny, który odgrywał bardzo duże znaczenie w kształtowaniu wielu nawyków, również i kultury zdrowotnej. Często zachowania te przenoszone były z pokolenia na po kolenie. To niewątpliwie odzwierciedlało ogólny poziom życia rodzin. Brak elementarnej wiedzy, świadomości społecznej, kultury osobistej i higieny, sprowadzały życie ich członków do wegetacji. Zaniedbywanie zdrowia dziecka w rodzinie stanowiło poważną barierę w jego rozwoju. W konsekwencji rzutowało to na dalsze jego życie. Co prawda, obowiązek opieki nad dziećmi spoczywał również na Państwie, ale podejmowane działania na rzecz podniesienia poziomu higieny zapobiegawczej, zwłaszcza przeciwko chorobom społecznym, były niewystarczające. Wszystkie te czynniki miały niewątpliwie wpływ na niezbyt dobrą jakość życia wielu ówczesnych rodzin, a zwłaszcza młodego pokolenia Polaków.

The paper aims at examining the problems of health hazards for the children in the family environment, which are of colossal importance from pedagogical and social perspectives.It mainly concerns the period of the Second Republic in the economic and political conditions unfavourable to support proper development in the care of the youngest. In many cases the financial situation determined health awareness. Poor housing, unsuitable food or a shortage of proper clothing, often unsuited for the season, created many health hazards. It should be noted, though, that those disquieting occurrences originated not only from cultural but also economic changes in the families, particularly the poor ones. The level of parental education determined both knowledge and awareness concerning health hazards. Similarly, family traditionalism was largely responsible for developing several health habits and the health culture. Such behaviours were often passed on from generation to generation. Undoubtedly, it reflected the general living standards of the families. Peoples’ lives went down to mere vegetation due to the absence of elementary knowledge, social awareness, personal hygiene and culture. Neglecting children’s health was a serious impediment to their development. It influenced their further progress.Truth to tell, the state was also responsible for child care, yet the measures undertaken to improve preventive hygiene, in particular in the case of social diseases, were insufficient. All these factors had undoubtedly influenced the poor quality of life of many families, in particular the young generation of Poles.