Zaburzenia ze spektrum autyzmu w perspektywie diagnozy różnicowej

Contemporary rehabilitation psychology, takes into account the contextual description of human functioning. In addition, the results of experimental research exhibit modifications of the interpretation of the developmental possibilities of a person with a disability, which involve social conditions, life expectations, behavioral orientations, and the ability to stay in relationships and communicate with the environment, as well as other structural and functional disturbances. This article takes these perspectives into account, by first presenting a historical view of autism, and then briefly describing what changes have occurred in defining autism over the past 70 years. The development of and modification in understanding the concept of "autism" over time, along with specific changes in the classification and understanding of the disorder are also described. The main aim of this article is to present the meaning and method of differential diagnosis of autism spectrum disorders in comparison with other disabilities that manifest similar symptoms. The article compares the primary symptoms differentiating ASD with various degrees of severity and intellectual disability, and SPLD, in addition to other disorders. The issues discussed in this article are important in the context of optimizing the diagnostic process of people with ASD and providing them with adequate and validated therapeutic and intervention strategies.

Współczesna psychologia rehabilitacji, uwzględniając kontekst opisu funkcjonowania człowieka oraz rezultaty badań o charakterze eksperymentalnym, zauważa wyraźną modyfikację interpretacji możliwości rozwojowych człowieka z niepełnosprawnością, jego kondycji społecznej i jej uwarunkowań, orientacji życiowej, ukierunkowania zachowania, możliwości pozostawania w relacji oraz komunikowania się z otoczeniem czy też zaburzeń w sferze struktury i funkcji, które tworzą osobę. W niniejszym artykule uwzględniono tę perspektywę, przedstawiając najpierw historyczne spojrzenie na autyzm, następnie zaś krótko opisano, jakie zmiany zaistniały w sposobie definiowania autyzmu w minionych 70 latach. Scharakteryzowano rozwój i modyfikacje rozumienia pojęcia „autyzm” w perspektywie czasowej, a także zmiany w klasyfikacji i pojmowaniu swoistości samego zaburzenia. Zasadniczym celem artykułu jest przedstawienie znaczenia i sposobu realizacji diagnozy różnicowej zaburzeń ze spektrum autyzmu z innymi niepełnosprawnościami, które okresowo w rozwoju człowieka mogą manifestować podobne objawy. W artykule dokonano zatem porównania przede wszystkim symptomów różnicujących ASD i niepełnosprawność intelektualną różnego stopnia oraz SPLD, kontekstualnie przywołując również inne zaburzenia. Podjęta w artykule problematyka wydaje się być istotna w kontekście optymalizowania procesu diagnostycznego osób z ASD, jak również zapewniania im adekwatnego wsparcia terapeutycznego i rewalidacyjnego.