Późne rodzicielstwo – ilościowe aspekty zjawiska

Cel. Celem artykułu jest charakterystyka ilościowych aspektów późnego rodzicielstwa z wyodrębnieniem późnego macierzyństwa i późnego ojcostwa, a także porównanie aktualnego statystycznego późnego rodzicielstwa ze statystycznym rodzicielstwem. Metody i materiały. W badaniu zastosowano analizę danych zastanych. Jako dane posłużyły informacje zamieszczone w tomach Rocznika demograficznego datowanych na lata 2011, 2016, 2021–2023. Wyniki. W ujętych w analizie latach 2010–2022 w ogólnej liczbie urodzeń wzrastał wyrażony procentowo udział urodzeń żywych z zakresów: późnego macierzyństwa, późnego ojcostwa oraz późnego rodzicielstwa. Ustalono, że w urodzeniach żywych z zakresu późnego macierzyństwa największy udział miały matki z grupy wieku 35–39 lat. Wykazano, że mężatki przeważały nad samotnymi kobietami, a kobiety, które posiadają wykształcenie wyższe – nad kobietami z wykształceniem niższym. Stwierdzono, że pod względem kolejności urodzenia dziecka przez matkę charakteryzowane urodzenia najczęściej dotyczyły drugiego dziecka. Ustalono także, że późne statystycznie macierzyństwo w 2022 roku różniło się od ówczesnego statystycznego macierzyństwa. Różnice oraz korzyści starszych matek zauważono m.in. w poziomie wykształcenia. Wnioski. Późne macierzyństwo, późne ojcostwo oraz późne rodzicielstwo to społecznie ważne i upowszechniające się zjawiska. Przedstawiona w artykule analiza ilościowa może być punktem wyjścia do ich dalszego poznawania.

Aim. The aim of the article is to characterize the quantitative aspects of late parenthood, distinguishing late motherhood and late fatherhood, as well as to compare the current statistical late parenthood with statistical parenthood. Methods and materials. The study used analysis of existing data. The data used was information included in the 2011, 2016, and 2021–2023 volumes of the Demographic Yearbook of Poland. Results. In the successive years of the period 2010–2022 included in the analysis, the percentage of live births increased in the following areas: late motherhood, late fatherhood, and late parenthood. It was found that mothers aged 35–39 had the greatest share in late motherhood live births. It was shown that married women outnumbered single women, and women with higher education outnumbered women with lower education. It was found that in terms of the order in which the child was produced by the mother, the characterized births most often concerned the second child. It was also established that late statistical motherhood in 2022 was different from statistical motherhood at that time. Differences and benefits of older mothers were noticed, among other things, in the level of education. Conclusion. Late motherhood, late fatherhood, and late parenthood are socially important and spreading phenomena. The quantitative analysis presented in the article can be a starting point for further exploration.