Trends of changes in farm managers’ education level in Poland in 2010–2020

The aim of the article is to analyze the level and type of education of farm managers in Poland, related changes and spatial variation. The paper deals with the following research questions: Does general or agricultural education prevail among farm managers? Is the rate of change in the level of farm managers’ agricultural education faster than the level of general education? Is there a relationship between the level of farm managers’ agricultural education and natural conditions and non-natural factors? The analysis covers the period 2010–2020, and the study uses desk research and an indicator method. The research shows that not only does a higher percentage of farm managers have general education, but there has also been an increase in their share between 2010 and 2020. The opposite trend, which varies spatially across the country, was observed for agricultural education. A higher level of the general and agricultural education of farm managers as well as a higher increase in the percentage of managers with higher agricultural and secondary agricultural education was found in the lands of the former Prussian partition. It has been shown that the influence of natural conditions on spatial differences in the level of education of farm managers is small. The results of the study can be useful in delineating rural development strategies at regional and district levels.

Celem artykułu jest analiza poziomu i typu wykształcenia osób kierujących gospodarstwem rolnym w Polsce, ich zmian oraz zróżnicowania przestrzennego. W pracy postawiono następujące pytania badawcze: czy wśród kierowników gospodarstw rolnych przeważa wykształcenie ogólne czy rolnicze? Czy tempo zmian poziomu wykształcenia rolniczego osób kierujących gospodarstwem rolnym jest szybsze niż poziomu wykształcenia ogólnego? Czy istnieje zależność pomiędzy poziomem wykształcenia rolniczego osób kierujących gospodarstwem rolnym a uwarunkowaniami przyrodniczymi i czynnikami pozaprzyrodniczymi? Analiza obejmuje okres 2010–2020. W pracy wykorzystano metodę desk research oraz metodę wskaźnikową. Z badań wynika, że nie tylko większy odsetek kierowników gospodarstw posiada wykształcenie ogólne, ale także nastąpił wzrost ich udziału w latach 2010–2020. W przypadku wykształcenia rolniczego odnotowano tendencję odwrotną. Ten obserwowany w skali kraju trend jest zróżnicowany przestrzennie. Stwierdzono wyższy poziom wykształcenia ogólnego i rolniczego kierowników gospodarstw rolnych oraz większy wzrost odsetka kierowników z wykształceniem wyższym rolniczym i średnim rolniczym na ziemiach dawnego zaboru pruskiego. Wykazano, że wpływ uwarunkowań przyrodniczych na zróżnicowanie przestrzenne poziomu wykształcenia kierowników gospodarstw rolnych jest niewielki. Wyniki badań mogą być przydatne do wytyczania strategii rozwoju obszarów wiejskich na szczeblu regionalnym i powiatowym.