PORTA REGIA AND THE PRUSSIAN MISSION OF ST. ADALBERT ACCORDING TO THE HAGIOGRAPHIC SOURCES

Celem niniejszej rozprawy było porównanie wybranych scen (od 10 do 18) Drzwi Gnieźnieńskich z przekazami najstarszych dzieł hagiograficznych opisujących misję chrystianizacyjną św. Wojciecha do Prus. Poddano analizie relację tekstu pisanego z przedstawieniami na jednym z najstarszych zabytków architektury romańskiej w Polsce. Ustalono, że artysta komponujący poszczególne sceny Drzwi Gnieźnieńskich korzystał z przekazów źródeł hagiograficznych. W przedstawieniach misji pruskiej mieszają się najczęściej elementy z dwóch dzieł, mianowicie Pasji z Tegernsee oraz legendy Tempore illo. Przekaz pierwszego utworu znalazł swoje odzwierciedlenie w przypadku scen 16-18 zabytku, zaś relacja drugiego w scenach 10-14. Należy także pamiętać o dowolnej interpretacji artysty tworzącego Porta Regia, który kreaował własną wizję wydarzeń i można przyjąc, że część z nich były po prostu jego wymysłem. W przypadku odmiennych relacji źródłowych, twórca zabytku starał się je pogodzić i mieszał wybrane elementy z różnych utworów hagiograficznych.

Przemysław Dorszewski