Between Empathy and Scientific Discourse in Art Criticism. Xawery Dunikowski and “Styles of Perception” During Young Poland and Interwar Periods

Dominika Czakon

Artykuł jest próbą porównania sposobów rozumienia i interpretowania sztuki w okresie młodopolskim i w krytyce międzywojnia. W tym celu autorka prezentuje konstelację tekstów krytycznych poświęconych jednemu artyście – rzeźbiarzowi Ksaweremu Dunikowskiemu, tworzącemu na styku obydwu epok. Przedmiotem uwagi nie są jednak same poglądy i opinie krytyków dotyczące twórczości artysty, ale przede wszystkim charakter obranego przez nich języka wypowiedzi, sposób prowadzenia dyskursu, a także kryteria wartościowania i ocen. Przyjrzenie się panującym w obu epokach stylom odbioru pozwoli wskazać zarówno na przekształcenia i zmiany następujące w krytyce artystycznej po I wojnie światowej, jak i utarte, a wciąż panujące schematy interpretacyjne i klisze językowe. Pozwoli to stworzyć bardziej złożony, unikający jednoznacznych rozstrzygnięć obraz krytyki tego czasu.

This article is an attempt to compare the ways of understanding and interpreting art during the late 19th and early 20th century with the art criticism of the interwar years. To this end, the author presents an array of critical texts devoted to a single artist-sculptor, Xavier Dunikowski, who was active at the junction of the two eras. The focus of attention, however, is not only on the critics' views and opinions of the artist's work, but also on the nature of their language of expression, their dis-course, and their criteria of evaluation. A look at the styles of reception predomi-nant in each era will allow the author to pinpoint the transformation of art criti-cism that took place after World War I, as well as the prevailing patterns in the language of interpretation. This will make it possible to paint a fuller, more com-plex image of the art criticism of that time.