Wkład Marcelego Landsberga w rozwój polskiej i światowej nefrologii

Andrzej Grzybowski

Having its roots in the queen of science — internal medicine, nephrology as such is a relatively new area o f medical activity. Although the origins o f nephrology date back to ancient times, its rapid development did not occur until the Age of the Enlightenment, particularly the 18th and 19th centuries when a number of discoveries paving the way for its further development were made. ^ e first steps o f nephrology in Poland as an autonomous field appear in the early decades of the 20th century with the works by Professors Witold and Tadeusz Orłowski, Jakub Penson or Jan Roguski among the most frequently quoted ones. However, another scientist, who remained somewhat in the background, rarely attracting the spotlight was Professor Marceli Landsberg. ^ e most prominent area of his scientific activity was the issue o f the urinary system diseases, which is the field of interest taken over by the modern-day nephrology. Prof. Landsberg’s work concerned laboratory diagnostics, renal pathophysiology, including functional testing, oedema pathology and water balance, dietary treatment and, finally, his world-scale pioneering experimental works using the peritoneum to treat renal failure.

Nefrologia jest stosunkowo młodą dziedziną medycyny wywodzącą się z królowej nauk, interny. Początki nefrologii na świecie sięgają bardzo odległych czasów, ale jej rozwój zauważalny jest szczególnie od okresu Odrodzenia, zwłaszcza w XVIII i X IX wieku, kiedy dokonało się wiele ważnych dla niej odkryć. W Polsce nefrologia jako podspecjalność medyczna zaczyna funkcjonować w pierwszych dekadach XX wieku. Najwięcej informacji z tego okresu dotyczy prac profesorów Witolda i Tadeusza Orłowskich, Jakuba Pensona czy Jana Roguskiego. Trochę w cieniu pozostawał dotychczas inny uczony, prof. Marceli Landsberg, dla którego zagadnienia dotyczące schorzeń układu moczowego, dzisiejszej nefrologii, stanowiły jeden z najważniejszych rozdziałów pracy naukowej obejmującej diagnostykę laboratoryjną, patofizjologię nerek, w tym badania czynnościowe, patologię obrzęków i gospodarkę wodną, leczenie dietetyczne i w końcu pionierskie w skali światowej eksperymentalne prace nad zastosowaniem otrzewnej w leczeniu niewydolności nerek.