Szlachta wołyńska wobec agresji tureckiej na Rzeczpospolitą w 1621 roku

In 1621, the Commonwealth was forced to make a strenuous military effort to repel the Turkish-Tatar invasion. On a national scale, it has already been the subject of historians’ interest; thus, the article aims to present less known aspects of the preparations for the war with Turkey, seen from the perspective of the nobility living in a specific region. In this case, in the Province of Volhynia, one of the territories directly threatened by military actions.¬The source material made it possible to prove that its inhabitants made a military effort in 1621 on a much larger scale than previously thought: they set up a regiment of the poviat, private and voluntary troops, a contingent from the entail of Ostrog, and finally, they participated in a mass levy of troops at Gliniany. Comparing the collected data with the number of the Commonwealth’s permanent armed forces deployed against the Turks proves that they do not always include all units that ultimately took part in the battles.

W 1621 r. Rzeczpospolita została zmuszona do podjęcia olbrzymiego wysiłku militarnego w celu odparcia najazdu turecko-tatarskiego. W skali ogólnopaństwowej był on już przedmiotem zainteresowania historyków, toteż celem artykułu jest ukazanie mniej znanych aspektów przygotowań do wojny z Turcją, widzianych z perspektywy szlachty zamieszkującej określony region. Przedmiotem rozważań stało się w tym przypadku województwo wołyńskie, jedno z terytoriów bezpośrednio zagrożonych działaniami wojennymi. Materiał źródłowy pozwolił dowieść, że jego mieszkańcy podjęli w 1621 r. wysiłek militarny na skalę o wiele większą niż dotąd sądzono: wystawili pułk wojska powiatowego, oddziały prywatne i wolontarskie, kontyngent ordynacji ostrogskiej, a na koniec stawili się na pospolitym ruszeniu. Porównanie zgromadzonych danych z komputami wojsk Rzeczypospolitej, wystawionych wówczas przeciw Turkom dowodzi, że nie zawsze obejmują one wszystkie jednostki, które ostatecznie wzięły udział w walkach.

p. 577-599

s. 577-599