Degeneracja fantazmatu homoseksualnego w znormalizowanej kinematografii czechosłowackiej : od "Krawca i księcia" Václava Krški (1956) do "Chłopaków z brązu" Stanislava Strnada (1980)

Stosunek kina czechosłowackiego do męskiej nagości i seksualności – w tym zwłaszcza sposób, w jaki sublimowano i przenoszono na ekran fantazmaty homoseksualne – nieintencjonalnie odkrywa „odwrotną stronę” społeczeństwa realnego socjalizmu i zdradza ukryte strategie władzy totalitarnej w zakresie „urządzenia seksualności”. Na przykładzie dwóch filmów: Krawiec i książę Václava Krški z 1956 oraz Chłopaki z brązu Stanislava Strnada z 1980 r. możemy prześledzić przemianę i degenerację ekranowych fantazmatów homoseksualnych między drugą połową lat pięćdziesiątych a latami siedemdziesiątymi–osiemdziesiątymi XX w. W utworze Krški – powstałym w czasach wychodzenia ze stalinizmu i socrealizmu – fantazmaty te stanowiły dla twórcy i odbiorców ucieczkę i schronienie oraz rodzaj obrony przed opresywnymi praktykami społecznymi. Natomiast film Strnada – którego kluczowym elementem było odpowiednie zobrazowanie i propagandowe wsparcie czechosłowackich spartakiad – ujawnia, w jaki sposób imaginarium homoseksualne zostało w czasach normalizacji zmanipulowane, zawłaszczone i zaprzęgnięte na użytek dyktatury komunistycznej.

s. 79-146

Continues: Studia z Dziejów ZSRR i Europy Środkowej

Dofinansowano ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Summaries in English and Russian

p. 79-146

Streszcz. ang., ros.

The attitude of Czechoslovak cinema to male nudity and sexuality – especially the way in which homosexual phantasms were sublimated and transferred to the screen – unintentionally reveals “the other side” of the society of real socialism and discloses hidden strategies of the “device of sexuality” used by the totalitarian regime. On the example of two films, the Labakan (The False Prince) by Václav Krška of 1956, and Kluci z bronzu (Boys of Bronze) by Stanislav Strnad of 1980, we can follow the transformation and degeneration of film homosexual phantasms between the latter half of the fifties and the eighties of the twenty century. In Krška’s film – produced at the end of the Stalinist and socialist realism period – those phantasms offered both for its director and spectators refuge and shelter, and a kind of defence against oppressive social practices. Whereas Strnad’s film – the fundamental element of which was a right depiction of and propagandist support for Czechoslovak Spartakiads,– reveals in what way the homosexual imaginarium was during the period of socialist normalization manipulated, appropriated and harnessed by the communist dictatorship.

Publikacja dotowana ze środków publicznych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Czasop. kontynuuje numerację wydaw. pt.: Studia z Dziejów ZSRR i Europy Środkowej