Tnatantja, droga mleczna, axis mundi : wymiar wertykalny w mitach australijskich

Dwudziestowieczna krytyka Eliadowskiej nadwaloryzacji sfery uranicznej i symboliki ascencji opierała się na materiałach australijskich. Zdaniem krytyków podstawowy kod przestrzenny ma harakter horyzontalny. Współczesne badania symboliki astralnej dowodzą, że wymiar wertykalny jest integralną częścią mitycznego modelu świata Aborygenów. W konsekwencji świat niebieski był modelem dla przemian rzeczywistości ziemskiej. Wiążą sie z nim ceremonie inicjacyjne, których elementy odnoszone są do poszczególnych gwiazdozbiorów, z wyróżnieniem takich ciał jak Droga Mleczna, mgławica Worek Węgla, Krzyż Południa, Obłoki Magellana. Podstawowe mitologemy dotyczą katastrofy kosmicznej, która rozszczepiła Drogę Mleczną i/lub obaliła Drzewo Kosmiczne. Powstałe ciemne piętno, identyfikowane z olbrzymim ptakiem Emu, potworami inicjacyjnymi, wreszcie z raną po subincyzji, stanowi obraz ambiwalentnej mocy sacrum, dynamizujacej przejścia typu: pora sucha/pora deszczowa w wymiarze kosmicznym, czy inicjacyjna śmierć/odrodzenie w wymiarze egzystencjalnym.