Education as a platform for building readiness student to respect human rights : human rights in the core curriculum and selected textbooks for early school education

Kształtowanie światopoglądu, postaw społecznych, uznawanie norm i praw ma swoje korzenie we wczesnym dzieciństwie. Zasadniczą rolę odgrywa w tym procesie szkolna edukacja, szczególnie jej pierwsze lata, kiedy nauczyciel i instytucja szkoły w oczach dziecka stanowią najwyższy autorytet i niepodważalne źródło wiedzy o świecie. Artykuł analizuje treści kształcenia w wybranych podręcznikach szkolnych dla klas I-III oraz w podstawie programowej Ministerstwa Edukacji Narodowej w aspekcie obecności w nich zagadnień związanych z prawami człowieka, dziecka i ucznia. Metodą badawczą jest analiza dokumentów i treści szkolnych podręczników oraz pilotażowe ankiety i wywiady z nauczycielami i rodzicami uczniów. Wyniki badań wykazują obecność zagadnień związanych z prawami człowieka i dziecka w dokumentach MEN i podręcznikach. Ujawniają też nieumiejętną ich realizację, która nie uwzględnia prawnego aspektu przekazywanych treści oraz znaczące braki kompetencji nauczycieli w omawianym zakresie.

Early childhood is a time when formation of the worldview, social attitudes, recognition of norms and rights is particularly intensive. The main role in this process is played by school education, especially in its first years. This is the time when the teacher and the institution of the school are considered by the child as the highest authority and an indisputable source of knowledge about the world. This paper analyzes the content of education in selected school textbooks as applicable for classes I-III and in the core curriculum of the Ministry of National Education with special reference to the presence of human rights, child rights and student rights. The research method adopted in this paper is content analysis of documents and school textbooks as well as pilot surveys and interviews with teachers and parents of pupils. The research findings indicate the presence of issues related to human and child rights in the Ministry of Education documents and school textbooks. However, they also reveal their improper implementation, which does not take into account the legal aspect of the transmitted content and significant deficiencies of teachers' competences in the discussed area.