Unikatowa kolekcja ostrzy liściowatych Indian północnoamerykańskich w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Krakowie

Artykuł prezentuje dwie kolekcje prekolumbijskich zabytków kamiennych z Ameryki Północnej, z terenów Arkansas i Missouri. Kolekcje te przechowywane są w Muzeum Archeologicznym w Krakowie, wcześniej stanowiły część zbiorów Muzeum Narodowego. Artykuł jest pierwszym ich naukowym opisem typologicznym i chronologicznym wraz z umiejscowieniem ich w konkretnym środowisku geograficznym i kulturowym tzw. Wschodniego Obszaru Leśnego. Kolekcja zawiera zarówno ostrza z późnego okresu paleoindiańskiego, poprzez okres archaiczny i późniejsze kultury budowniczych kopców Adena, Hopewell i Missisipi. Większość ostrzy z opisanych kolekcji stanowiły groty do miotacza oszczepów (atl-atl), niektóre były grocikami do strzał i innymi typami zabytków. Stopień zachowania zabytków jest różny, jednak najwięcej jest dobrze zachowanych ostrzy.

This article presents two collections of pre-Columbian projectile points from Missouri and Arkansas, from the Midwest and Southeast of today’s United States. These collections are in the Archaeological Museum in Krakow, and this paper is the first attempt to describe them comprehensively in terms of typology and chronology as well as place them in the specific geographical and cultural environment of this part of North America. The collection includes blades from the Late Paleoindian period, through the Early, Middle, and Late Archaic, until the period when farming and moundbuilding societies of Adena, Hopewell, and Mississippian cultures developed. Most of the points were used in spear-thrower or atlatl darts, some were arrowheads for bows as well as other types of tools. The degree of preservation of the blades varies, but well-preserved tools prevail.