Interpreting the antiheretical edict of Wieluń : between literal meaning and philosophical approach

Edict of Wieluń established by the king of Poland Władysław Jagiełło to suppress emerging threat of Hussite heresy was also demanded by a dire international situation which required extraordinary measures to fend off slanders made by Teutonic Order that Poland was sympathetic to the Bohemian sectarians. For this reason, historians disputed continuously how much the law was needed only to met expectations of the Pope and the Emperor or meant a first real action against infidels in Polish history. The article aims to examine the main body of the edict in a way which ultimately settles opinions about its efficiency. It will be achieved by reading the law with the assistance of particular canon law statutes from the province of Gniezno as well as the concept of just war made that time by most elated professors of the University of Cracow. The results could lead us to the assumption that Polish-Lithuanian tradition to guarantee the freedom of beliefs from sixteenth century has its seeds sown earlier than it was reasoned before.

Edykt wieluński ogłoszony przez polskiego króla Władysława Jagiełłę, aby powstrzymać narastające zagrożenie herezji husyckiej, został wymuszony poważną sytuacją międzynarodową. Był on koniecznym rozwiązaniem, które umożliwiło odciąć się od szerzonych przez krzyżaków sugestii, jakoby to Polacy darzyli sympatią czeską herezję. Z tego względu polska historiografia po dziś dzień toczy debatę w jakim stopniu ta ustawa spełniała jedynie oczekiwania papieża i cesarza, a w jakim stanowiła pierwszy rzeczywisty cios wymierzony heretykom w Polsce. W artykule autor stara się zbadać efektywność edyktu, analizując jego treść oraz związki z ustawodastwem synodalnym epoki oraz współczesnymi trendami filozoficznymi.