„No attacks on mosques policy” - ochrona miejsc kultu religijnego a współczesne asymetryczne działania zbrojne

International humanitarian law (IHL) presently faces a number of complicated challenges. In spite of the fact that the principle of distinction is a core of IHL, modern asymmetric warfare oft-times calls it into question. Contemporary conflicts, principally in Iraq and Afghanistan showed that nowadays there is no fixed borderline between civilian objects and military objectives, especially during combat in urban terrain. In this context, a lot of reports indicate that mosques were used for military purposes. The author discusses case-law of international courts as well as regulations of the humanitarian law and evaluates if the sanctity of places of worship can be efficiently reconciled with asymmetric warfare tactics and strategies.

Asymetryczne operacje wojskowe stają się coraz częściej źródłem wielu złożonych dylematów dla międzynarodowego prawa humanitarnego. Przebieg działań wojennych w Iraku oraz Afganistanie dobitnie uwypuklił, iż do najważniejszych wyzwań współczesnych konfliktów zbrojnych należy zaliczyć zacieranie się granicy między legalnymi celami wojskowymi a obiektami cywilnymi, które to często wykorzystywane są przez walczących do osiągnięcia krótkotrwałej przewagi nad przeciwnikiem. Analizowany problem stał się szczególnie widoczny podczas prowadzania walk w terenie zurbanizowanym, gdzie zabudowania sakralne częstokroć wykorzystywane były do celów składowania broni i amunicji, czy też przeprowadzania działań taktycznych. Zadaniem niniejszej pracy jest ocena, czy dalsze restrykcyjne postrzeganie zasady nienaruszalności miejsc kultu religijnego podczas formułowania zasad użycia siły, możliwe jest do efektywnego pogodzenia z wyzwaniami płynącymi z asymetrycznego charakteru współczesnego pola walki. W tym celu analizie, w pryzmacie uregulowań prawa humanitarnego oraz orzecznictwa międzynarodowego, poddano szereg wyselekcjonowanych przypadków.