Sztuka i nauka

The paper presents a comparison between two views on art and science: the modern and the traditional one. According to the modern view the two areas of human activity are radically different: a science is presented as nothing more than a dull craft useful only for practical purposes, while an art is presented as a domain of creative activity of the human mind, free of all external constraints. The author points out that these two radically different pictures are the effects of an attack on the fundamental values of our civilization, truth and beauty. As a result of it the traditional picture of science and art has become fundamentally distorted. The author is convinced that the traditional view is essentially correct. According to it science and art are similar areas of human activity because both are crafts engaging the most subtle skills of the human mind. Such skills involve in particular sensitivity to the fundamental values of truth and beauty – both of them in either discipline. As a result both of them yield products which are true and beautiful.

Celem artykułu jest porównanie dwóch pogladów na nauke i sztuke, to jest pogladu nowoczesnego i tradycyjnego. Zgodnie z pogladem nowoczesnym obie te dziedziny ludzkiej działalnosci sa radykalnie odmienne: nauka ma byc wyłacznie nudnym rzemiosłem, przydatnym tylko w praktycznej działalnosci, podczas gdy sztuka ma byc dziedzina twórczej aktywnosci ludzkiego umysłu wolnej od wszelkich wiezów zewnetrznych. Autor wskazuje, ze te radykalnie odmienne obrazy obu dziedzin sa skutkiem ataku na fundamentalne wartosci, to jest na prawde i piekno. Skutkiem tego ataku tradycyjny obraz nauki i sztuki został istotnie zdeformowany. Autor jest przekonany, ze poglad tradycyjny jest zasadniczo poprawny. Wedle tego pogladu nauka i sztuka sa zblizonymi dziedzinami aktywnosci człowieka, poniewaz oba sa rzemiosłami angazujacymi najsubtelniejsze zdolnosci ludzkiego umysłu. Takie zdolnosci dotycza w szczególnosci wrazliwosci na fundamentalne wartosci prawdy i piekna. Skutkiem tego obie te dziedziny dostarczaja dzieł, które sa zarówno prawdziwe, jak i piekne.