Odpowiedzialność Skarbu Państwa za błędy wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych po 1 lipca 2015 r.

The article presents the planned amendments to the provisions of Code of Criminal Procedure defining the responsibility of the State Treasury for wrongful conviction, unjustifiable temporary arrest, preliminary detention and application of non-isolation preventive measure. The author discusses the normative sources of Polish and international law claim for compensation and redress from the State Treasury. According art. 41 paragraph. 5 of the Constitution: “Everyone unlawfully deprived of liberty shall have the right to compensation” and Art. 77 paragraph. 1 of the Constitution, "Everyone has the right to compensation for the damage, which was caused by the unlawful action of public authority". Further changes presented in chapter of 58 c.c.p., which were prepared by the Criminal Law Codification Commission, although a lot of have been changed in the course of legislative work due to the entry, on the changes by the Parliament in the Act of 27 September on the amendment of the Code of Criminal Procedure into force on 1 July 2015. The paper states an attempt to assess the nature of liability State Treasury and author discusses the character of the responsibilities of the State Treasury and the proceedings in this regard, believing that it is not desirable to introduce liability for undoubtedly wrongful presentation of charges and for undoubtedly wrongful prosecution. In the final part of article include likely effects implementing of new provisions to the chapter of 58 in the light of the latest model of adversarial criminal proceedings.

W artykule przedstawiono planowaną nowelizację przepisów regulujących odpowiedzialność Skarbu Państwa za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie, zatrzymanie oraz pozostałe środki przymusu. Omówiono źródła prawa krajowego i międzynarodowego żądania odszkodowania i zadośćuczynienia od Skarbu Państwa, a następnie przedstawiono regulację art. 41 ust. 5 Konstytucji RP zgodnie z którym: „Każdy bezprawnie pozbawiony wolności ma prawo do odszkodowania” i art. 77 ust. 1 Konstytucji RP „Każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej”. W dalszej części artykułu omówiono projekt zmian w rozdziale 58 k.p.k., który przygotowała Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego, aczkolwiek wielu zmian dokonano w toku prac legislacyjnych i ostatecznie uchwalono Nowelizację KPK z 27 września 2013 r., która weszła w życie dopiero od 1 lipca 2015 r. Autor omawia charakter odpowiedzialności Skarbu Państwa i postępowanie w tym zakresie podkreślając, że nie jest celowe wprowadzenie odpowiedzialności za niesłuszne przedstawienie zarzutu oraz za niesłuszne oskarżenie. W konkluzjach zaprezentowano ewentualne skutki wprowadzenia zmian w rozdziale 58 k.p.k. w świetle nowego modelu kontradyktoryjnego postępowania karnego.