Kształtowanie się tożsamości a sposób rozważania dylematów społeczno-moralnych przez młodzież

Adolescencja uznawana jest za okres szczególnie ważny w rozwoju człowieka. Na okres ten, zgodnie z koncepcją Eriksona (1997), przypada piąte stadium rozwoju psychospołecznego, dla którego centralnym pojęciem jest kryzys tożsamości. W tym stadium jednostka przyjmuje określoną ideologię i wartości etyczne, tworzy się jej światopogląd i ustala hierarchia wartości. Cnotą, jaką może osiągnąć miody człowiek, pozytywnie rozwiązując kryzys tego stadium i odnajdując odpowiedź na pytania "kim jestem", "jakie jest moje miejsce w świecie", jest wierność wartościom, przyjętym zasadom i normom. W artykule przedstawione zostaną wyniki badań, których celem jest dotarcie do sposobów rozwiązywania dylematów społeczno-moralnych przez młodzież. Interesuje nas, jaką perspektywę spoleczno-moralną przyjmują młodzi ludzie, rozważając problemy społeczno-moralne, jakie zachodzą w tym zakresie zmiany w okresie adolescencji, oraz czy istnieje związek między przyjętym stylem tożsamości a perspektywą, z jakiej jednostka rozważa dylematy moralne, poszukując ich rozwiązania. Do określania stylu tożsamości służy Kwestionariusz Stylów Tożsamości autorstwa Berzonsky’ego, a do oceny poziomu rozwoju rozumowania społeczno-moralnego w prowadzonych badaniach użyto Testu Rozumienia Problemów Resta. Analiza uzyskanych wyników wskazuje na istnienie istotnych różnic w sposobie rozważania i rozwiązywania dylematów społeczno-moralnych między młodszymi i starszymi adolescentami. Młodzi stojący u progu dorosłości wykazują się większą moralną dojrzałością aniżeli dorastający. Opierając się na przeprowadzonych badaniach, możemy mówić o związku między stylem normatywnym a przedkonwencjonalnym i konwencjonalnym poziomem rozwoju moralnego. Sąpodstawy, aby przypuszczać, iż dyfuzyjno- -unikający styl tożsamości nie sprzyja osiąganiu najbardziej dojrzałych form rozumowania moralnego. Uzyskane wyniki nie pozwalają mówić o związku między informacyjnym stylem tożsamości a stadiami pokonwencjonalnymi i dojrzałą moralnością.