Reinterpretacja mitu Fedry, czyli o możliwościach zaistnienia tragizmu we współczesnym dramacie na przykładzie"Dla Fedry" Pera Olova Enquista

Celem niniejszej pracy jest ukazanie zmiany sposobu kreowania bohateratragicznego we współczesnym dramacie. Jako przykład posłużył utwórPera Olova Enquista "Dla Fedry". Przekształcenie mitu przestawionezostało jako wytwarzanie napięcia między jego wersją dawną a wymogamiteraźniejszości. Reinterpretacja mitu Fedry jest zatem rozpatrywana wkontekście tego, co na jej podstawie można powiedzieć o kondycjiczłowieka we współczesnym świecie. Głównym problemem rozważanym w tejpracy jest możliwość zaistnienia tragizmu we współczesnym dramaciejako kategorii najlepiej opisującej bohatera. Pierwszy rozdziałzawiera przegląd sposobów definiowania tragizmu. Omówione tu zostałykoncepcje: F. Nietzschego, L. Szestowa, M. de Unamuno, M. Schelera,J-P. Sartre'a, A. Camusa, K. Jaspersa, G. Steinera, J. de Romilly orazH. Krukowskiej. Kolejne rozdziały to analiza postaci dramatu Enquista:Fedry, Hipolita i Tezeusza. W odniesieniu do każdego bohatera zostałapodjęta próba odpowiedzenia na pytanie, czy jest on tragiczny czygroteskowy. Najszerzej omówiona została postać Fedry, gdyż jedynie onaposiada wyraźne znamiona tragiczności przejawiającej się zarówno przezjej uczucia, jak i czyny. Hipolit i Tezeusz przedstawieni zostali jakobohaterowie ułomni, którzy do miana tragicznych nie dorastają.Podsumowaniem pracy jest zestawienie tragizmu obecnego w dramacieEnquista z dawnymi realizacjami tej kategorii oraz próba interpretacjidostrzeżonych różnic jako przejawów zmiany kondycji człowieka wewspółczesnej kulturze.

The purporse of this paper is to show changes in the way of creating tragic character in the contemporary drama. As the example it is given the Per Olov Enquist's "To Phaedra". The transfiguration of myth ispresented as an act of producing tension beetwen its old version andrequirements of the present time. The reinterpretation of the Phaedra's myth is considering in the context of what can it says about the human condition in the contemporary world. The main problem is the possibility of the existence of tragic elements in contemporary drama as the category describing the tragic character.The first chapter contains the review of different ways of defining tragic elements. Conceptions of following authors are described: F. Nietzsche, L. Shestov, M. de Unamuno, M. Scheler, J.-P. Sartre, A. Camus, K. Jaspers, G. Steiner, J. de Romilly, H. Krukowska. The successive chapters are the analysis of the characters from the Enquist's play: Phaedra, Hippolytus and Theseus. A trial of answering the questionabout being tragic or grotesque is made with reference to each character. Most widely is being discussed Phaedra, because of having the clearest hallmarks of tragic nature, which manifest themselves both inher feelings and actions. Hippolytus and Theseus are shown asdisabeled figures, which are not aware enough to can be called tragic. The summary of this paper contains the comparsion of tragic elements existing in Enquist's drama with the old realisations of this categoryand also the interpretation of noticed differences as the signs of changing human condition in the culture of the present time.