Due to economical crisis and decrease in readership level few publishers in Serbia decide to publish new poetical works or dramas. Therefore a recipient does not have a full and up-to-date view on Serbian literature. Poets or playwrights are more rarely mentioned than prose writers in literary reviews. But if any of playwrights is mentioned, the name of Milena Marković is obligatorily cited. Her works are described as one of the most interesting phenomena of recent years and she herself is considered a cult author among readers.Marković was born on April 9, 1974 in Zemun. In 1998 she graduated from the Dramatic Art Faculty of the Belgrade Academy of Theatre Arts. Until today, she has written five dramas: Paviljoni ili Kuda idem, odakle dolazim i šta ima za večeru (1998), Šine ili Bog nas pogledao (Tory, 2002), Brod za lutke (2005), Nahod Simeon (2006) oraz Šuma blista (2008). Marković also published four collections of poems: Pas koji je pojeo sunce (2001), Istna ima teranje (2003), Crna kašika (2006), Ptičje oko na tarabi (2009) and three screenplays to movies directed by Oleg Novković – Rudarska opera (2005), Sutra jutro (2006) and Beli, beli svet (2010).Although being predominantly a playwright, Marković is widely respected among readers for her poems. Her dramas remain unelaborated despite having been staged not only in former Yugoslavia but also in Austria, Poland, Great Britain, Germany and the USA.Marković is a representative of the “Second Wave” – the youngest generation of Serbian playwrights (born between 1970 and 1982). With their appearance, a revival of Serbian dramatic art was observed. The group consists of Biljana Srbljanović, Uglješ Šajtinac, Milena Bogavac, Maja Pelević, FilipVusojević, Dimitrije Vojnov. They perceive the world in a similar way. They are interested in individuals – young people struggling with everyday life who were thrown out to the dregs of society and live on the edge as outsiders. Those characters use specific language full of vulgarisms and colloquialisms which is to present the spirit of our age. Dramas often refer to solitude, family disintegration, unfulfilled dreams and consumer lifestyle. It can be observed that young authors often escape from ideology.An aforementioned type of character can also be found in the dramas of Marković who diagnoses current world, society and individuals. Her dramatic output is dissimilar and it is hard to precise particular topical cycles. Marković focuses on a character, it is a leitmotif of her works (in the first chapter of my thesis we introduce a male character that is an example of a postdramatic individual; the second chapter presents groups of characters from social dregs: alcoholics and harmed people; in the third chapter readers’ attention turns to a female character that functions firstly as an addition according to the patriarchal perception of the world and then as a subject of a drama) and that is why we recommend reading the dramas from the point of view of a particular characters. This method of analysis is still not so popular but we found it especially adequate in case of Marković’s dramas.
W obliczu kryzysu ekonomicznego i spadku czytelnictwa mało który wydawca w Serbii decyduje się na wydawanie nowych utworów poetyckich bądź dramatów. Odbiorca pozba-wiony jest tym samym pełnego wglądu w to, co dzieje się w serbskiej literaturze. Także w dyskusjach krytyki literackiej poeci bądź dramatopisarze wymieniani są zdecydowanie rza-dziej aniżeli prozaicy. Jeżeli jednak już wspomina się twórców piszących poezję czy dramat, wówczas obowiązkowo pada nazwisko Mileny Marković. Jej twórczość poetycka określana jest mianem jednego z najciekawszych zjawisk ostatnich kilku lat, a samą autorkę uznaje się za postać kultową. Marković urodziła się 9 kwietnia 1974 roku w Zemunie. W 1998 ukończyła studia na Wydziale Dramaturgii Szkoły Teatralnej w Belgradzie. Do tej pory spod jej pióra wyszło pięć dramatów. Kolejno powstały: Paviljoni ili Kuda idem, odakle dolazim i šta ima za večeru (1998), Šine ili Bog nas pogledao (Tory, 2002), Brod za lutke (2005), Nahod Simeon (2006) oraz Šuma blista (2008). Marković nie poprzestała tylko i wyłącznie na pisaniu tekstów dra-matycznych. Do jej dotychczasowego dorobku literackiego zaliczają się także cztery opubli-kowane zbiory poezji – Pas koji je pojeo sunce (2001), Istna ima teranje (2003), Crna kašika (2006), Ptičje oko na tarabi (2009) oraz trzy scenariusze do filmów Olega Novkovicia – Ru-darska opera (2005), Sutra jutro (2006) i Beli, beli svet (2010).Mimo iż Marković jest w pierwszym rzędzie dramatopisarką, to publika o wiele bar-dziej ceni jej utwory poetyckie. Mimo iż, poszczególne jej dramaty są wystawiane nie tylko w Serbii i nie tylko na obszarze byłej Jugosławii, ale także na deskach austriackich, polskich, angielskich, niemieckich i amerykańskich teatrów, tak naprawdę wciąż pozostają nieskomen-towane.Marković jest przedstawicielką „drugiej fali” najmłodszej generacji serbskich drama-topisarzy (urodzonych między 1970 a 1982 rokiem), wraz z której pojawieniem się zauwa-żalna jest swoista restauracja serbskiego dramatu. Wspomnianą grupę twórców, wśród któ-rych należy wymienić Biljanę Srbljanović, Uglješę Šajtinca, Milenę Bogavac, Maję Pelević, FilipaVusojevicia, Dimitrije Vojnova, łączy podobne postrzeganie naznaczonego piętnem wojny, katastrofą świata. W centrum ich zainteresowania znajdują się jednostki. To najczę-ściej ludzie współcześni autorom, młodzi, zmagający się z codziennością, która piętrzy przed nimi problemy. To ludzie wyrzuceni poza margines społeczeństwa, żyjący na krawędzi out-siderzy. Twórczość przedstawicieli tej generacji cechuje się także charakterystycznym języ-kiem. Postaci dramatów posługują się różnymi rejestrami językowymi oraz licznymi wulga-ryzmami i kolokwializmami, co ma na celu ukazanie, w jeszcze bardziej dobitny sposób, du-cha naszych czasów. Dodatkowo pojawia się także tematyka osamotnienia, rozpadu rodziny, niezrealizowanych marzeń, konsumpcyjnego stylu życia. Zauważalne są coraz częstsze ucieczki młodych autorów od ideologii.Przedstawiony wyżej typ bohatera zauważalny jest także w dramatach Marković, któ-ra stawia w diagnozę współczesnego świata, społeczeństwa, jednostki. Dorobek dramatyczny autorki jest bardzo niejednorodny i trudno jest w nim wyróżnić określone cykle tematyczne. Marković skupia się na postaci. To ona wybija się na pierwszy plan w jej dramatach (w pierwszym rozdziale niniejszej pracy przedstawiony zostaje bohater męski będący realizacją typowego bohatera postdramatycznego, w drugim są to skonfigurowane w grupy postaci ze społecznego dna, alkoholicy, ludzie przegrani, skrzywdzeni, natomiast w trzecim w trzecim uwaga zostaje zwrócona na postać kobiecą, funkcjonującą najpierw jako dopełnienie zgodnie z patriarchalnym postrzeganiem świata, a kolejno jako podmiot dramatu) dlatego proponuje-my czytanie tych utworów, właśnie poprzez pryzmat pojawiających się w nich postaci. Ta metoda analizy dramatów wciąż nie jest popularna, jednak w przypadku utworów tej drama-topisarki wydała nam się najbardziej adekwatna.