Polish People in Vilnius Region - an Historical and Sociological Analysis

Rzeczpospolitą Polską i Republikę Litewską łączą wielowiekowe dzieje, kiedy państwa te połączone były ze sobą unią, a ich narody były sobie niezwykle bliskie. Sytuacja uległa zmianie wraz z rozwojem litewskiego, dziewiętnastowiecznego ruchu nacjonalistycznego, który wpłynął na stopniowe pogarszanie się stosunków polsko – litewskich. Jednakże przełomowym momentem dla tych relacji było proklamowanie niepodległości przez Litwę w 1990 roku, a przy tym uwidocznienie dążeń do stworzenia państwa narodowego i dominacji zarówno w sferze politycznej, jak i kulturowej. W tym czasie Polacy na Wileńszczyźnie, będący ludnością autochtoniczna, w wyniku zmian granic państwowych stali się mniejszością narodową. Mimo to ich poczucie tożsamości narodowej nie uległo zmianie. Polacy tworzą zbiorowość etniczną połączoną licznymi więziami i wspólnymi interesami. Z tego powodu wszelkie działania władz litewskich, mające na celu zasymilowanie mniejszości polskiej, traktowane są jako akty dyskryminacji i powodują eskalację konfliktu toczącego się na Wileńszczyźnie.Praca składa się z czterech rozdziałów. Dwa pierwsze przedstawiają koncepcje teoretyczne zastosowane w późniejszej analizie problemu m.in. tożsamość, konflikt etniczny, asymilacja i pluralizm kulturowy. Kolejny rozdział dotyczy historii stosunków polsko – litewskich, obecnych problemów, z którymi zmaga się mniejszość polska na Wileńszczyźnie i przybierających na sile nacjonalizmów (polskiego i litewskiego). W ostatni rozdziale przedstawione są wyniki badań terenowych przeprowadzonych wśród Polaków na Wileńszczyźnie.

Republic of Poland and Republic of Lithuania have common history through ages - they were states of the union and their nations were in good relations. The situation changed with the development of Lithuanian nationalist movement in XIX century, what caused a gradual deterioration of Polish - Lithuanian relations. However, the crucial moment was the Lithuanian proclamation of independence in 1990 when New Republic’s Authorities started to reveal their willingness to create the national state and dominate in its political and cultural area. As a result of changing state’s borders, Polish people, who were aboriginal inhabitants of Vilnius Region, became a national minority. In spite of that their identity did not change – Polish people are members of an ethnic group, they identify with each other through a common language, culture and they have common interests. Because of that strong national identity every activity of Lithuanian government, which aims to assimilate Polish population in Lithuania, is seen as an act of discrimination against Polish population. As a consequence, the conflict between minority and majority in Vilnius Region escalates.The bachelor thesis consists of four chapters. Two of them present theories, that are used in further analyses, inter alia theory of identity and ethnic conflict, assimilation and cultural pluralism. The next chapter focuses on Polish minority in Vilnius Region, the history of relations between Poland and Lithuania, contemporary problems of Polish minority and the rise of nationalist movements (Polish and Lithuanian). The last chapter presents the results of a fieldwork that were conducted among Polish minority in Vilnius.