Rośliny w obrzędach ludności "Skalnego Podhala"

Tematem poniższej pracy jest roślinność w obrzędowości ludności zamieszkującej tereny „Skalnego Podhala”. Dokonano charakterystyki całego roku obrzędowego, począwszy od okresu adwentowego, w którym wyróżniono dzień św. Łucji, przez święta Bożego Narodzenia, ostatki, Wielkanoc, święto pasterskie, Zielone Świątki, aż po uroczystość Bożego Ciała, oktawę Bożego Ciała, dzień św. Jana oraz obchody związane z dniem Matki Boskiej Zielnej. Część pracy przeznaczona została również na opis obrzędowości rodzinnej, w której wyróżniono wesele oraz pogrzeb. Skupiono się na charakterystyce roślin występujących w poszczególnych obrzędach, ich funkcji, zastosowaniach, działaniu. Zamieszczono także syntetyczną tabelę, w której znalazły się wszystkie wymienione rośliny, ich nazwy polskie, łacińskie i gwarowe. Całość pracy powstała na podstawie literatury oraz obserwacji przeprowadzonych na terenie miejscowości, takich jak: Czerwienne, Ząb, Maruszyna, Poronin, Ratułów, Nowe Bystre, Stare Bystre, Bańska, Bustryk. Poprzez opracowanie to starano się ukazać powiązanie obrzędowości podhalańskiego społeczeństwa wraz z roślinnością oraz zwrócić uwagę na trwałe zanikanie przeszłych tradycji.

The topic of this thesis is flora used in rituals by the citizens of “Skalne Podhale”. In the thesis was made the characteristic of the whole ritual year beginning with the Lent period, where saint Łucja’s day was detailed, then Christmas, Shrove Tuesday, Easter, Shepherds Day, Pentecost, to Corpus Christi, saint John’s Day and the celebrations connected with Assumption Day. The part of the work was devoted to rituals among families together with the wedding and funeral celebrations. What is more the analysis was devoted to plants which are used in rituals, especially their function usage and effect. In thesis was also shown a chart with the names of the plants in Polish, Latin and local dialect. Thesis was based on literature and observation made in such places as: Czerwienne, Ząb, Maruszyna, Poronin, Ratułów, Nowe Bystre, Bańska, Bustryk. By this work the coherence between Podhalan rituals and plants was tried to be shown it also draws attention to how fast and permanently tradition is vanishing.