Mechanika klasyczna - indeterministyczna czy niejednolita i niekompletna?

Is classical mechanics indeterministic or is it a non-unified theory which lacks precision in certain areas? The arguments for the first answer has been given, among others, by Montague (1962), who was the pioneer in that subject, then in great number by Earman (1986) and also by Laraudogoitia (1997), and Norton (2008). The second answer has been supported mainly by Wilson (2009), but also by Malament (2008) and Fletcher (2010), whose standpoints are similar in the undertone. This paper is an attempt to investigate these two answers. In addition we ask whether the model-theoretic approach and the evolution equations approach are equivalent ways of defining indeterminism of a physical theory; and whether BT models provide an adequate framework to model the examples of indeterminism described via the evolution equations.

Czy mechanika klasyczna jest indeterministyczna czy raczej niejednolita i w pewnych obszarach niedookreślona? Na rzecz pierwszej możliwości argumentowali między innymi Montague (1974) – pionier w kwestii badania determinizmu teorii fizycznych; liczne przykłady zapewniają Earman (1986) oraz Laraudogoitia (1997); najświeższy przykład zaproponował Norton (2008). Druga możliwość znajduje poparcie głównie w poglądach Wilsona (2009) oraz bliskich mu stanowiskach Fletchera (2010) i Malamenta (2008). Celem tej pracy jest prezentacja argumentów na rzecz obu tych możliwości. Ponadto staram się po pierwsze prześledzić związek pomiędzy dwoma sposobami ujmowania indeterminizmu tj. w kategoriach modeli teorii fizycznej oraz możliwych ewolucji układu, aby ustalić czy są one równoważne; po drugie natomiast odpowiedzieć na pytanie czy możliwe jest, aby indeterminizm ujmowany poprzez możliwe ewolucje układu przedstawić za pomocą modeli BT.