" Z Barbie na podbój Galaktyki oraz inne podróże do krainy dzieciństwa i wojny"

The aim of this thesis is to present and contrast four books from modern Croatian literature covering the subject of child and war. Mali ratni dnevnik by Stjepan Tomaš and Od rata do zvijezda by Predrag Raos are both written in 90ties and are examples of modern Croatian children's literature. On the other hand, Hotel Zagorje by Ivana Simić Bodrožić and Sloboština Barbie by Maša Kolanović, are autobiographical novels written after 2008 by woman whose childhood was affected by the war in former Yugoslavia. In the first part I present shortly definitions of children's literature and autobiographical literature. In the next parts I present content, critic's views and my own analysis of mentioned books, with a special emphasis on the way of presenting some categories connected to the war in former Yugoslavia – God and religion, enemy, fatherland, war itself, child's reaction to armed conflict. The analysis shows that most schematical and subjective way of presenting these matters can be seen in book by Tomaš, which is important as this novel is an obligatory one for children in primary schools. That is why the last part of this thesis is a small survey made in a class in one of Zagreb’s primary schools, which shows children’s attitude to the book. In general, this thesis presents some tendencies in modern Croatian literature in which the questions of war and childhood seem to be important ones.

Celem poniższej pracy jest prezentacja i analiza czterech pozycji przynależących do korpusu współczesnej literatury chorwackiej, poruszających tematykę dziecka i wojny. Mali ratni dnevnik Stjepana Tomaša i Od rata do zvijezda Predraga Raosa zostały napisane w latach dziewięćdziesiątych i są przykładami współczesnej chorwackiej literatury dziecięcej. Z drugiej strony, Hotel Zagorje Ivany Simić Bodrožić i Sloboština Barbie Mašy Kolanović są powieściami należącymi do nurtu literatury dokumentu osobistego, napisanymi po 2008 roku przez kobiety, których dzieciństwo przypadło na okres wojny w byłej Jugosławii. W części pierwszej przedstawiam pokrótce definicje literatury dziecięcej i literatury dokumentu osobistego. W kolejnych rozdziałach prezentuję treść, opinie krytyków i własną analizę wspomnianych tekstów literackich, ze szczególnym uwzględnieniem sposobu przedstawiania kategorii istotnych w kontekście wojny w byłej Jugosławii – Boga i religii, wroga, ojczyzny, wojny jako takiej i dziecięcej reakcji na konflikt zbrojny. Analiza pokazuje, że najbardziej schematyczny i subiektywny sposób przedstawiania tych kategorii jest widoczny w powieści Tomaša, co ma duże znaczenie gdyż jest to lektura obowiązkowa dla szkoły podstawowej. Dlatego też ostatnią częścią tej pracy jest mała ankieta przeprowadzona wśród uczniów klasy szóstej jednej z zagrzebskich szkół podstawowych, ukazująca stosunek dzieci do wspomnianej lektury.Reasumując, celem poniższej pracy jest ukazanie pewnych tendencji we współczesnej literaturze chorwackiej, w której kwestie dziecka i wojny wydają się być ważne i aktualne.