Antysemickie treści w publicystyce "Roli" w okresie rewolucji 1905-1907 roku

In my dissertation I have analysed the anti-Semitic articles in the weekly magazine called ‘Rola’. This magazine, established in 1883 by Jan Jeleński, was the first Polish anti-Semitic newspaper. The ‘Rola’s views upon the Jewish issue from its beginning became more and more radical reaching its climax in the 1905-1907 revolution. During that revolution, most of the anti-Semitic views were continued. However, some new issues were raised due to the fast changing situation.My dissertation has been divided into three chapters. In the first I have tried to show in what way, according to the ‘Rola’s editors, Jews were responsible for the outbreak of the revolution (especially organizing strikes). In the second, I illustrated what ‘Rola’ thought about the Varsovian magazines of those times and the elections to the First and the Second State Duma. In the last one I have written about the self-defence programme against Jews in this magazine.According to the ‘Rola’s editors, during the revolution Jews finally showed their real face. To ‘Rola’s editors mind, strikes were specially inspired by Jews who wanted to take control over the Polish society. As during the revolution many new institutions of different kind started to exist, ‘Rola’ feared that they (Jews) might take advantage of that situation. ‘Rolarze’ were worried that Jews might win the elections to that ‘parliamentary body’, which in their opinion posed a great threat for Christians. Thus, they claimed that the best way to avoid the ‘Jewish danger’ was to isolate that nation from the Polish society. However, thay said that violence against Jews was not allowed as it was against the Catholic rules, in which they believed in their own way. In ‘Rola’s anti-Semitic articles Jews had the worst possible character traits. Nevertheless, they remained human beings.

Moja praca została poświęcona publicystyce antysemickiej „Roli” w okresie rewolucji 1905-1907 roku. Pismo Jana Jeleńskiego, założone w 1883 roku, było pierwszym polskim pismem antysemickim. Radykalizacja poglądów „rolarzy” na kwestię żydowską postępowała powoli, jednak właśnie w czasie rewolucji osiągnęła punkt kulminacyjny. Większość wątków antysemickich głoszonych w tamtym czasie, była kontynuacją poglądów już wcześniej obecnych na łamach tego pisma. Nowe, które się wtedy pojawiają, były odpowiedzią na szybko zmieniającą się rzeczywistość. Moja praca została podzielona na trzy rozdziały. W pierwszym omówiłem, jakie, według redaktorów tego pisma, znaczenie w organizowaniu strajków mieli Żydzi. W drugim pokazałem, w jaki sposób „rolarze” patrzyli na prasę warszawską, oraz na wybory do I i II Dumy Państwowej. Natomiast ostatni poświęciłem programowi samoobrony przed Żydami, lansowanemu na łamach tego pisma. Według publicystów „Roli”, właśnie w czasie rewolucji Żydzi pokazali swoje prawdziwe, demoniczne oblicze. Strajki – zdaniem „rolarzy” – były wyłącznym dziełem Żydów, którzy poprzez nie chcieli ostatecznie zapanować nad społeczeństwem polskim. Na fali rewolucji zaczęły powstawać nowe instytucje różnego typu. Dlatego, „Rola” starała się nie dopuścić do opanowania ich przez Żydów. Szczególne niebezpieczeństwo widziała ona w możliwości uzyskania przez Żydów mandatów poselskich do Dumy Państwowej. Lekarstwem na wszelkie zagrożenia miała być, według niej, całkowita izolacja tej narodowości w społeczeństwie. Częste odwoływanie się do nauki kościoła Katolickiego, choć traktowanej przez „rolarzy” w specyficzny sposób, nie pozwoliło im jednak na popieranie pogromów żydowskich. Wprost przeciwnie – nawoływali do wstrzymania się od wszelkiej przemocy wobec przedstawicieli tej narodowości. Żyd w publicystyce „Roli” tamtego okresu był nosicielem wszelkich cech negatywnych, jednak nadal pozostawał człowiekiem.