Celem tej pracy jest ukazanie wpływu „Dziejów” na twórczość Kapuścińskiego ze szczególnym uwzględnieniem „Podróży z Herodotem”. W literaturze przedmiotu dotyczącej jego twórczości rola Herodota jest pomijana. Tymczasem on sam w „Podróżach z Herodotem” wskazuje tego starożytnego Greka jako źródło inspiracji i przewodnika. Książkę dostał w prezencie od swojej szefowej, gdy wyruszał w pierwszą zagraniczną podróż. Od tego czasu zaczął czerpać z Dziejów. Analizując jego życiorys, twórczość, sposób patrzenia na świat, cele, dochodzimy do wniosku, że w swoich poglądach jest bardzo podobny do Herodota. Obaj podróżują po świecie, by zbierać informacje i uświadamiać czytelnikom, że nie są sami na ziemskim globie. Herodot chce utrwalić ważne wydarzenia, relacje przekazywane dotąd ustnie. Wzbogaca dzieło wiadomościami etnograficznymi i geograficznymi. Kapuściński zbiera informacje, by pisać dobre reportaże i przybliżać ludziom kraje, do których sami być może nigdy nie dotrą. Obaj zdają sobie sprawę, że najlepszym źródłem jest pamięć, dlatego w pracy reportera ważny jest kontakt z człowiekiem, który może powiedzieć więcej niż kroniki, archiwa czy zabytki. Herodot stał się dla Kapuścińskiego wzorem reportera, Dzieje wzorem reportażu. Zastanawiając się, jak ten starożytny historyk pracował, zdobywał wskazówki dotyczące swojego zawodu. Wzorem mistrza poruszał ważne społecznie tematy: wojny, konflikty, rewolucje, wolność i szczęście jednostki. Jak Herodot przeciwny był skupieniu władzy w rękach jednostki, uważał że nie przynosi to nic dobrego. Wpływ starożytnego greka na współczesnego reportera widoczny jest też w formie i stylu utworów: powtórzenia fragmentów, dobranie odpowiedniego stylu, różnorodność form, ciekawe rozwiązania stylistyczne cechują zarówno Dzieje, jak i twórczość Kapuścińskiego.
This paper is purposed to describe influence of the “History” of Herodotus on Kapuściński works (in particular his “Travels with Herodotus”). The literature of the subject concerning his works passes over the role of Herodotus. Meanwhile in “Travels with Herodotus” he described this ancient Greek man as a source of inspiration, a guide and a friend. This book was given to him as a gift from his boss lady, Irena Tarłowska, when he was about to set off for his first foreign journey. Since that time he began to draw on the “History”. Considering his life, works, viewpoint, goals we reach a conclusion that his opinion was very similar to Herodotus. Both travelled around the world to gather information and make readers aware that there are also others on the earthly globe. Herodotus wanted to record important events and accounts that previously were conveyed by word of mouth. He enriched the work with news concerning ethnography and geography. Kapuściński gathered information to write good reportages and introduce other countries, which people probably would never visit. Both realized that the best source is memory, and that is why it is contact with man that is important in reporter’s job, as the man might relate and provide more information than records, archives or historical monuments. Herodotus became a model reporter for Kapuściński, and the “History” became a model for the reportage. When thinking how this ancient historian worked, he uncovered important secrets essential for his profession. Following the example of the master he raised important issues for the society, namely wars, conflicts, revolutions, freedom and happiness of an individual. Similarly to Herodotus he opposed to power being put in the hands of a single person, and in his opinion it did not bring any good. Influence of the ancient Greek man on the contemporary reporter was also evident with regard to a writing form and style: repetitions, appropriate style, different forms, interesting stylistic figures feature both the “History” and Kapuściński’s works.
