Miejsce Gruzji w polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej 1991-2008

Celem pracy było ukazanie miejsca Gruzji we współczesnej rosyjskiej polityce zagranicznej. Starano się przeanalizować historyczne podłoże relacji rosyjsko – gruzińskich, przedstawiono odniesienia wybranych oficjalnych dokumentów polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej do Gruzji. Pokazano, jaką taktykę stosuje Rosja w swojej polityce wobec Gruzji oraz jaka jest reakcja Gruzji na rosyjskie działania.Od momentu rozpadu Związku Radzieckiego i odzyskania niepodległości, Gruzja rozwija swoje relacje z Zachodem. Tendencje prozachodnie nasiliły się zwłaszcza po „Rewolucji Róż” z 2003 roku. Natomiast Rosja konsekwentnie próbuje zachować swoje wpływy na obszarze poradzieckim. Wszelkie aspiracje Gruzji do uczestnictwa w strukturach międzynarodowych, takich jak NATO, czy UE, uważa za wrogie jej interesom. W celu utrzymania Gruzji w strefie swoich wpływów, Rosja stosuje szereg środków i narzędzi. Główne z nich to wspieranie tendencji separatystycznych Abchazji i Osetii Południowej oraz sankcje gospodarcze i wojskowe, takie jak: nakładanie embarga na gruzińskie produkty, odcinanie dostaw gazu, naruszanie przestrzeni powietrznej, czy wprowadzanie wiz i stosowanie repatriacji wobec Gruzinów pracujących na terenie Federacji Rosyjskiej.Gruzja pełni istotną rolę w rosyjskiej polityce zagranicznej, przede wszystkim ze względu na swoje położenie. Oddziela Rosję od jej największego sojusznika na tym obszarze – Armenii, graniczy z zasobnym w ropę Azerbejdżanem oraz z Turcją, która systematycznie zwiększa swoje wpływy na Południowym Kaukazie. Dzięki otwarciu ropociągu Baku – Tbilisi – Ceyhan, Gruzja pełni także duże znaczenie tranzytowe. Zainteresowanie Rosji Gruzją wynika też z jej bezpośredniego sąsiedztwa z Kaukazem Północnym, który od lat jest dla Federacji Rosyjskiej źródłem wewnętrznych problemów.Szanse na poprawę relacji między oboma państwami są niewielkie. Rosja nie odejdzie od polityki wspierania tendencji separatystycznych, jako że jest to jej główny instrument polityczny wobec Gruzji; natomiast Gruzja nie zrezygnuje z chęci integracji z Zachodem. Rozbieżności między polityką Moskwy i Tbilisi będą się tylko pogłębiać (co pokazała między innymi wojna w 2008 roku).

The aim of this study was to show Georgia’s place in contemporary Russian foreign policy. The efforts were made to analyze the historical basis of the Russian – Georgian relations, there were presented references in selected official documents of the foreign policy of the Russian Federation to Georgia. It was shown what kind of tactic Russia uses in its policy towards Georgia and what is the Georgia’s reaction to the Russian operations.Since the collapse of the Soviet Union and getting back the independence, Georgia is developing its relations with the West. Pro-Western tendencies intensified especially after the ‘Rose Revolution’ of 2003. However, Russia consistently tries to preserve its influence in the post-Soviet area. Any aspirations of Georgia to participate in international structures such as NATO or the EU, Russia considers to be hostile to its interests. In order to keep Georgia in its zone of influence, Russia uses a series of measures and tools. The main ones are supporting separatist tendencies of Abkhazia and South Ossetia as well as economic and military sanctions, such as imposing an embargo on Georgian products, cutting off gas supplies, violating the airspace, or introducing visas and applying repatriations to Georgians working in the Russian Federation.Georgia plays an important role in Russian foreign policy, primarily because of its location. It separates Russia from its biggest ally in that area - Armenia, borders oil-rich Azerbaijan and Turkey, which is steadily increasing its influence in the South Caucasus. With the opening of the Baku - Tbilisi - Ceyhan pipeline, Georgia also holds great importance of transit. Russia’s interest in Georgia stems also from its immediate neighborhood with the North Caucasus, which has been a source of the Russian Federation internal problems.The chances of improving relations between the two countries are rather small. Russia will not change its policy of supporting separatist tendencies, since this is its main political instrument towards Georgia; and Georgia will not give up the desire to integrate with the West. Discrepancies between Moscow and Tbilisi policies will only go deeper (as demonstrated, inter alia, the war in 2008).