The Krakow Group as an example of radical opposition of youth in the years 1988-1989

Praca stanowi próbę charakterystyki krakowskiej radykalnej opozycji młodzieżowej. W skład formacji znanej pod nazwą Grupa Krakowska weszli reprezentanci następujących środowisk: Federacji Młodzieży Walczącej, Niezależnego Zrzeszenia Studentów, Organizacji Studenckiej Konfederacji Polski Niepodległej oraz Ruchu „Wolność i Pokój”. Praca może być także traktowana jako wstęp do dyskusji nad tym jaką rolę mogli odegrać radykałowie, a co faktycznie udało im się osiągnąć.Zakres chronologiczny pracy obejmuje lata 1988-1989. Na ten krótki okres przypadło bowiem apogeum aktywności młodych radykałów. Praca koncentruje się na zagadnieniach programowych obecnych w myśli i działalności młodego pokolenia krakowskich radykałów. Świadomie na dalszy plan zostały zepchnięte wystąpienia uliczne, wiece i manifestacje. Stanowią one jedynie tło mające na celu pokazanie burzliwej atmosfery, jaka u schyłku lat 80. panowała w Krakowie. Całość została podzielona na cztery rozdziały. Pierwszy z nich stanowi charakterystykę poszczególnych podgrup, które weszły w skład Grupy Krakowskiej. W osobnych podrozdziałach przedstawiony został zarys historyczny, najważniejsze postaci oraz cechy wyróżniające każde z badanych środowisk.Rozdział drugi porusza problemy szkolnictwa wyższego, a więc konieczność zreformowania programów studiów, przywrócenia autonomii uczelni i poszerzenia możliwości działania Samorządu Studenckiego. W kontekście walki o naprawę kondycji szkolnictwa wyższego omówiony został bojkot Studium Wojskowego oraz tak zwanych przedmiotów obligatoryjnych, a także konsekwencje tych akcji. Osobne zagadnienie stanowią losy zdelegalizowanego po wprowadzeniu stanu wojennego NZS-u i zabiegi zmierzające do relegalizacji Zrzeszenia. Rozdział trzeci traktuje o kwestiach politycznych, jakie znalazły się w orbicie zainteresowań przedstawicieli Grupy Krakowskiej. Poruszono w nim kwestie stosunku młodych radykałów do obrad okrągłego stołu oraz wyborów kontraktowych. W tej części znalazła się również charakterystyka relacji i stopniowego oddalania się młodzieży od starszej generacji opozycjonistów, głównie z otoczenia Lecha Wałęsy.W ostatnim, czwartym rozdziale przedstawiono rzeczywistość, w jakiej osadzone były wydarzenia z końca lat 80. Nastroje społeczne odzwierciedlały ówczesny kryzys wyzwalający bunt i radykalizm. Analizie został poddany także stosunek młodego pokolenia do polskiej historii. W rozdziale zawarto również charakterystyczne dla przedstawicieli Grupy Krakowskiej, bo przez inne środowiska często traktowane po macoszemu, kwestie ekologiczne oraz antymilitaryzm.

The present publication is an attempt to characterize the radical opposition youth of Krakow. The formation known as the Krakow Group was joined by the representatives of the following environments: Federation of Fighting Youth, Independent Students’ Association, Students’ Organization of Confederation ofIndependent Poland, and Freedom and Peace Movement. The publication can also be regarded as an introduction to the discussion on the role the radicals could have played, and what they have actually achieved.The chronological scope of the work covers the years 1988-1989. It is because in this short period the young radicals’ activity was at its peak. The paper focuses on declarations of policy present in the thought and activity of Krakow's young generation of radicals. The accompanying street rallies and demonstrations were deliberately treated as examples of secondary importance. They are only a background helping to show the turbulent atmosphere of the late 80’s in Krakow.The paper is divided into four chapters. The first one is the description of subgroups,which became part of the Krakow Group. Historical overview, main figures, and features typical of each of the studied political environments are presented in separate sections. The second chapter addresses the problems of higher education, i.e. the need to reform studies curricula, to restore the autonomy of the university, and to widen opportunities of action for Student Government. In the context of the struggle to repair the condition of higher education, the boycott of the Military College and of the so-called mandatory subjects, as well as the consequences of these operations have been discussed. Special attention has been given to the fate of the Independent Students’ Association, illegalized after the martial law was brought to life, and to the procedures aiming at its re-legalization. Chapter three deals with political issues in the scope of interest for the representatives of the Krakow Group. In this part, the author has touched the issue of attitude of young radicals towards the contract election and the deliberations of the Round Table. The chapter also contains the characterization of the relationship of the youth opposition with the older generation of the opposition, and gradual move away of the young from the old, mainly from the environment of Lech Wałęsa. The last, fourth chapter, presents the reality in which the late 80’s events were embedded. The atmosphere in the society reflected the crisis of the time, stirring up rebellion and radicalism. The attitude of the younger generation to the Polish history has been analyzed as well. The chapter also deals with ecological and anti-militaristic issues -- features specific for the representatives of the Krakow Group, since other organizations usually neglected them.