Types of personality ( focused particularly on: type A of personality, type C of personality and "psychosomatic optimum") in the context of sex roles (gender).

The purpose of the thesis was to indicate the connection between sex roles (gender) (masculine, feminine and androgynous) and types of behavior pattern, which predispose to particular psychosomatic disorders ( Type C of Personality, Type A of Personality) and these types of behavior pattern, which are regarded as health-conscious types of personality – personality type “O”. Precise meaning of this term is “ psychosomatic optimum”. I choose a screening type of researches. Analyzed people sorted into classes witch the use of acceptability criterions (type of gender: masculine, feminine and androgynous). The technique used for sift the population was Inwentarz Płci Psychologicznej elaborated by Aniela Kuczyńska (created on the basis of Bem Sex Role Inventory developed by S. L. Bem). Resulting from that sort was 3 equal groups with 3 types of gender. Each one of groups was composed of 50 people – 25 from them were women and 25 were men. Analyzed people were adults, with vocational and university degree. The research was conducted in person in different working groups, students and individual on the territory of Kraków, Iwkowa and Radom. Testing groups were mainly: nurses, postmen, teachers, administration and office workers, students. The techniques used for measuring types of behavior pattern were three research methods and an index elaborated by myself to define demographic informations, Type C Questionnaire, Framingham Type A Behavior Pattern Measure in polish adaptation created by Z. Juczyński, Psychosomatic Test created by A. Mirski. I have formulated following main hypotheses: 1. People with feminine sex role (gender) are marked essential more often by Type C of Personality than people with masculine sex role, 2. People with masculine sex role (gender) are marked essential more often by Type A of Personality than people with feminine sex role, 3. People with androgynous sex role (gender) are marked essential more often by “psychosomatic optimum”(Type “O” of Personality) than people with masculine and feminine sex roles.4. Sex (conditional by biology) within the bounds of particular gender (one type of sex role) hasn`t essential impact frequency and intensity occurrence for types of behavior pattern. All of the hypotheses were verified positively.

Celem pracy była próba znalezienia związku między płcią psychologiczną (męską, kobiecą i androgyniczną) a wzorami zachowania predysponującymi do zachorowań na określone schorzenia psychosomatyczne (WZA, WZC) oraz wzorem zachowania typu „O” („optimum psychosomatyczne”), uważanym za typ osobowości „prozdrowotnej”. Badania miały charakter przesiewowy. Za kryterium przydziału do 3 równolicznych grup przyjęto odznaczanie się jednym z trzech rodzajów płci psychologicznej. Przydziału do grup dokonano za pomocą Inwentarza Płci Psychologicznej autorstwa A. Kuczyńskiej. W ten sposób do badania zakwalifikowano 150 osób, obydwu płci, dorosłych, z wykształceniem średnim i wyższym. Ostatecznie, utworzono równoliczne grupy o płci psychologicznej męskiej, kobiecej i androgynicznej, każda liczyła 50 osób i składała się z 25 kobiet oraz 25 mężczyzn. Badania przeprowadzano osobiście, w większych grupach pracowniczych oraz indywidualnie, wśród tzw. „znajomych znajomych”. Do grup biorących udział w badaniu należą: pielęgniarki pracujące na terenie gminy Iwkowa, listonosze pracujący przy Poczcie Polskiej w Radomiu, pracownicy Gminnego Ośrodka Kultury, tzw. GOK- u, pracownicy administracyjni oraz biurowi Urzędu Gminy w Iwkowej, nauczyciele szkół podstawowych oraz gimnazjum, znajdujących się na terenie gminy Iwkowa, pracownicy biurowi pracujący w większych przedsiębiorstwach na terenie Krakowa, studenci krakowskich uczelni wyższych. W celu określenia wzorów zachowania użyto następujących kwestionariuszy:- do oceny WZA wykorzystano kwestionariusz Typ A – Framingham w polskiej adaptacji Z. Juczyńskiego,- do oceny WZC użyto Kwestionariusza Wzoru Zachowania Typu C (TCP Test), który zaczerpnięty został z pracy magisterskiej innej osoby, piszącej na temat osobowości typu C,- do oceny wzorów zachowania A, C oraz tzw. „optimum psychosomatycznego” wykorzystano Test Psychosomatyczny A. Mirskiego. Dane socjodemograficzne zebrano za pomocą specjalnie skonstruowanej metryczki.W oparciu o wyniki analiz statystycznych przeprowadzono weryfikację postawionych w pracy hipotez:1. Osoby o płci psychologicznej kobiecej posiadają istotnie wyższe wyniki w teście mierzącym WZC w porównaniu do osób o płci psychologicznej męskiej.2. Osoby o płci psychologicznej męskiej posiadają istotnie wyższe wyniki w teście mierzącym WZA w porównaniu do osób o płci psychologicznej kobiecej.3. Osoby o płci psychologicznej androgynicznej posiadają istotnie wyższe wyniki w teście mierzącym wzór „O” w porównaniu do osób o płci psychologicznej męskiej i kobiecej.Analizy wykorzystane w celu weryfikacji hipotez można podsumować następująco:1.Istnieje prawdopodobieństwo, iż określone wzory zachowania współwystępują częściej z pewnymi rodzajami płci psychologicznej niż innymi.2.Wzór zachowania A współwystępuje częściej z płcią psychologiczną męską niż z płcią kobiecą.3.Wzór zachowania C występuje częściej u osób o płci psychologicznej kobiecej niż męskiej.4.Typ osobowości „O” występuję częściej u osób o płci psychologicznej androgynicznej niż u osób o płci psychologicznej męskiej i kobiecej.5.Płeć biologiczna w obrębie określonego rodzaju płci psychologicznej nie posiada istotnego wpływu na częstość i intensywność występowania wzorów zachowania.