The aim of the work is to demontrate which elements of the liberal theory of freedom by John Locke were rejected, and which confirmed in the context of its discussion by Friedrich Nietzsche and Karl Jaspers. Nietzsche’s philosophy was the first to show, above all, his criticism of contemporary culture, which was also a critique of liberal ideas. On the other hand, Nietzsche emphasizes the liberty of outstanding individuals. Although Nietzsche does not agree with the idea of human equality and the innate, universal liberty, the moments where he draws from the philosophy of Locke are worth our attention.As a counterpoint to Nietzsche, Jaspers’ theory was presented. It is an interesting analysis, among other things due to the fact that knowing the philosophy of Nietzsche, Jaspers took the task of overcoming his nihilism. The thought of the author of Philosophy of existence is therefore not only a response to Nieztsche’s allegiations, but also a presentation of the later history of the theory of liberty. Pointing out the position of Jaspers is also justified since he lived in times of transformation of the social order of the world. And also, since he witnessed two world wars. Thanks to his thought, a revision of the perception of both Locke's liberal freedom and the liberty based on Nietzsche's critique of culture. The thesis of the work is that the concept of freedom in the liberalism of John Locke omits important aspects of functioning in society, such as human activity and the necessity of cooperation for the construction of political freedom.In the first chapter Locke’s concept of rational liberalism was presented, as well as the theory of man as a free citizen of the state derived from it.The second chapter concerns the way in which Nietzsche sees his contemporary world and culture. Against this background, there are ideals of a ‘real man,’ ‘free spirit,’ and at the end ‘superman,’ as one who is to be the cure for the corruption of this world. At the end of the chapter, the way in which Nietzsche speaks of liberty was presented. For a fuller understanding of the philosophy of Karl Jaspers, the main theses associated with existentialism were reminded of. The chapter is based on the Philosophy as Faith, but primarily on Philosophy of Existence and On Origin and Goal of History by Jaspers, as well as the publication of Roman Rudzinski Jaspers. In the last part, an attempt was made to analyze Jaspers’ concept of freedom through the liberal thought of Locke.
Celem pracy jest ukazanie, które elementy liberalnej teorii wolności Johna Locke'a zostały odrzucone, a które potwierdzone w kontekście rozważań Fryderyka Nietzschego i Karla Jaspersa. Filozofia Nietzschego jako pierwsza, ukazuje przede wszystkim krytykę kultury jemu współczesnej, która jest także krytyką idei liberalnych. Z drugiej jednak strony potwierdza on wolność jednostki wybitnej. Choć Nietzsche nie zgadza się z założeniem równości ludzkiej a także wrodzonej, przynależnej każdemu wolności, warto przyjrzeć się temu, w których momentach czerpie on z filozofii Locke`a.Jako kontrapunkt dla Nietzschego przedstawiona została teoria Jaspersa. Jest to interesująca analiza, między innymi ze względu na to, iż Jaspers znając filozofię Nietzschego, powziął zadanie przełamania jego nihilizmu. Zatem myśl twórcy Filozofii egzystencji, jest nie tylko odpowiedzią na zarzuty sformułowane przez Nietzschego, ale także przedstawieniem dalszych losów, teorii wolności. Poruszenie stanowiska Jaspersa jest zasadne także z uwagi na to, iż żył on w czasach przekształcania się ładu społecznego świata. gdyż był on świadkiem dwóch wojen światowych. Dzięki myśli Jaspersa została dokonana rewizja postrzegania zarówno wolności liberalnej Locke'a, jak i wolności opartej na krytyce kultury Nietzschego. Tezą pracy jest twierdzenie, iż pojęcie wolności w liberalizmie Johna Locke'a pomija ważne aspekty funkcjonowania jednostki w społeczeństwie takie jak: aktywność człowieka i konieczność współdziałania dla budowy wolności politycznej.W pierwszym rozdziale przedstawione zostało pojęcie liberalizmu racjonalistycznego Locke'a a także wywodząca się z niego teoria człowieka – jako wolnego obywatela państwa.W drugim został ujęty sposób w jaki sposób Nietzsche widzi ówczesny świat i kulturę. Na tym tle pojawiają się ideały „prawdziwego człowieka”, „wolnego ducha” a na końcu i „nadczłowieka”, jako tego, który ma być lekarstwem na zepsucie świata. Na końcu rozdziału został ukazany sposób, w jaki Nietzsche mówi o wolności. Dla pełniejszego zrozumienia filozofii Karla Jaspersa przypomniane zostały główne tezy związane z egzystencjalizmem. Rozdział ten opiera się na dziele Wiera filozoficzna, ale przede wszystkim na Filozofii Egzystencji oraz O źródle i celu historii - Jaspersa, a także na publikacji Romana Rudzińskiego Jaspers. W ostatniej części została podjęta próba analizy pojęcia wolności Jaspersa poprzez myśli liberalną Locke'a.
