Koncepcje jednostki i państwa w doktrynie libertariańskiej

Niniejsza praca koncentruje się na charakterystyce skrajnego podejścia wolnościowego oraz przedstawieniu przeglądu stanowisk dotyczących poglądów na jednostkę i państwo w jego ramach. Uwaga skupiona jest na głównych i najbardziej charakterystycznych przedstawicielach nurtu libertariańskiego, którzy wywarli na niego największy wpływ. Na ich przykładzie zobrazowane jest podejście do kwestii praw, wolności i własności, a także sposobu i zakresu funkcjonowania państwa. Rozdział pierwszy ma za zadanie przybliżyć charakter doktryny i jej fundamenty, a co za tym idzie umożliwić poprawne i bezproblemowe zrozumienie dalszych jej założeń. Zaprezentowany jest tu rys historyczny libertarianizmu i jego geneza, opisane są też korzenie ideowe. Autor dowodzi, że współcześni libertarianie czerpią z tradycji wolnościowej i inspirują się postulatami Johna Locke’a, Thomasa Hobbesa, Adama Smitha czy wybitnych ekonomistów w postaci Ludwiga von Misesa, Friedricha Augusta von Hayeka czy Miltona Friedmana. Rozdział drugi traktuje o libertariańskim podejściu do zagadnienia jednostki. Poruszona jest tutaj kwestia wagi prawa natury i wywodzących się z niego trzech filarów libertariańskich – prawa do samoposiadania, pierwotnego zawłaszczenia i aksjomatu o nieagresji. W dalszej części rozdziału uwaga skupiona jest na indywidualizmie jednostk. Wyjaśniona zostaje również kwestia jej racjonalności. Rozdział trzeci wreszcie stanowi omówienie idei organizacji państwa w ujęciu wolnościowym. Zobrazowany jest tu wewnętrzny podział na minarchistów optujących za istnieniem państwa w jego minimalnej formie na wzór liberalnego państwa-stróża nocnego, oraz anarchokapitalistów, którzy opowiadają się za całkowitą delegalizacją struktur państwowych i powierzeniem wszystkich dotychczasowych zadań państwa w ręce prywatnych firm i stowarzyszeń.

This article focuses on the characteristics of libertarian approach and presents variety of views of the individual and state within it.A lot of attention is concentrated at the main and most characteristic representatives of libertarianism who influenced it the most. Their philosophies ilustrate libertarian approach to the rights, liberty and property, as well as the way of operation of the state.The first chapter explains the nature of the doctrine and its basis. It helps the reader to understand its further objectives. There is a historical sketch of libertarianism and its genesis presented here. The author proves that modern libertarians base on the libertarian tradition and are inspired by the ideas of John Locke, Thomas Hobbes, Adam Smith and prominent economists such as Ludwig von Mises, Friedrich von Hayek and Milton Friedman.The second chapter deals with the libertarian approach to the problem of the individual. It is about the importance of nature law and about the right to self-ownership, the theory of appropriation and non-aggression axiom. In this chapter attention is focused on individualism of a person. The author also writes about rationality of individual.Finally the third chapter provides an overview of ideas of the state organization in terms of libertarian. It is pictured here that the doctrine is divided for minarchists who opt for the existence of the state in its minimal form, and anarcho-capitalists who vote for total banning of state and passing all the existing functions of the State in the hands of private companies and associations.