Gestures illustrating concepts of grammar based on the analisys of speech of the Jerzy Bralczyk and Jan Miodek.

The aim of this thesis was to show that gestures illustrating grammatical concepts are essentially the metaphorical gestures. The theoretical part contains a description of the history of research on nonverbal communication and is an attempt to characterize the cognitive linguistics, because its assumptions provide the basis for the research linking nonverbal communication with the science of language. This part shows also the concept of metaphor, which is the foundation for the concepts of descriptive grammar.The conducted research allowed to reveal that at the core of metalinguistic thinking lie the universal metaphors. Teachers whose non-verbal expression became the basis of scientific inquiry, referred to the same abstract ideas, even if the language of instruction was not Polish but English. Hence it can be said that thinking about grammatical terms refers to the universal concepts , at least for the European culture. Analyzed examples related to the various areas of grammar. I contrasted speeches of two polish linguists – Jerzy Bralczyk and Jan Miodek. On this basis I describe gestures which illustrate the concept of morpheme, lexeme, sentences, tenses, subordinate and equivalent relationships in sentences,contamination, simplify, homonym, synonym, paradigm, standard language and standard forms. The above examples have shown that the same concepts are illustrated in the same way and always refer to a common metaphor.

Celem niniejszej pracy magisterskiej było ukazanie, iż gesty obrazujące pojęcia gramatyczne są w swojej istocie gestami metaforycznymi. Część teoretyczna zawiera opis historii badań nad komunikacją niewerbalną i stanowi próbę scharakteryzowania językoznawstwa kognitywnego, ponieważ jego założenia dają podstawę do prowadzenia badań łączących komunikację niewerbalną z nauką o języku. Ukazuje również koncepcję metafory będącej fundamentem dla pojęć z zakresu gramatyki opisowej. Część badawcza pozwoliła odkryć, że u podstaw myślenia metajęzykowego leżą uniwersalne metafory. Nauczyciele, których niewerbalna ekspresja stała się podstawą naukowych dociekań, odnosili się do takich samych abstrakcyjnych idei, nawet, jeżeli językiem wykładowym był nie polski lecz angielski. Myślenie o terminach gramatycznych nawiązuje więc do pojęć uniwersalnych, przynajmniej dla europejskiego kręgu kulturowego. Analizowane przykłady odnosiły się do różnych działów gramatyki. Skontrastowane zostały wypowiedzi dwóch językoznawców, J. Bralczyka i J. Miodka. Na tej podstawie opisane zostały gesty obrazujące pojęcia morfemu, leksemu, zdania, czasów gramatycznych, relacji w zdaniach podrzędnych i równorzędnych, kontaminacji, uproszczenia, homonimu, synonimu, paradygmatu, normy językowej i postaci wzorcowej. Powyższe przykłady ukazały, że takie same pojęcia obrazowane są w analogiczny sposób i zawsze odnoszą się do wspólnej metafory.