Jak możliwe jest samopoznanie przez utożsamienie się z uczestnikiem dialogu w dramacie i w przedstawieniu teatralnym?

The dissertation addresses the meaning which a mechanism of reader’s or spectator’s identification with a play character has for one’s self-cognition. The work explores the specificity of the contact between a subject and a play with reference to particular phenomena and processes that are of significance for the equation with a fictional character as well as for self-cognition, that is, problems of unconsciousness and hidden contents, dialogues with a second subject or theories concerning reception and interpretation of a work. The analysis of psychological literature and literary theoretical texts has enabled the distinction of conditions that have to be met by a drama, stage adaptation and the subject, which only then is able to achieve self-cognition by means of art.

W pracy poruszono temat roli, jaką pełni w samopoznaniu mechanizm utożsamiania się czytelnika lub widza z bohaterem sztuki teatralnej. Omówiono specyfikę kontaktu podmiotu ze sztuką z odwołaniem do wybranych zjawisk i procesów, które mają znaczenie w identyfikacji z postacią fikcyjną i w samopoznaniu: problem nieświadomości i treści ukrytych, dialog z drugim podmiotem, teorie dotyczące odbioru i interpretacji dzieła.Analiza literatury psychologicznej oraz tekstów teoretycznoliterackich pozwoliła na wyodrębnienie warunków, jakie musi spełniać dramat lub inscenizacja teatralna oraz sam podmiot, by mógł on w kontakcie ze sztuką dokonać samopoznania.