IV Zarząd Główny Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" - działalność, śledztwo, proces

Celem niniejszej pracy było ukazanie działalności IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” i losu, jaki spotkał jego członków. Zakres chronologiczny pracy obejmuje okres od wkroczenia Armii Czerwonej na przedwojenne ziemie Polski do wykonania wyroku na członkach IV Zarządu Głównego. W pierwszym rozdziale przedstawiono krótko losy konspiracji w Polsce w okresie od 1944 r. do powstania IV ZG WiN. Ukazano losy trzech pierwszych Zarządów Głównych WiN, do których działalności odnosili się w swej pracy członkowie IV ZG oraz sposób ich rozbicia i procesy, w których ich skazywano. Rozdział drugi omawia działalność IV Zarządu, w tym jego struktury terenowe i obsadę personalną. Omawia główne kierunki aktywności Zrzeszenia jak dokumentowanie sfałszowanych wyborów z 1947 r., szkolenie swoich członków i materiały propagandowe wydawane przez organizację. Opisano w nim również pomoc udzielaną aresztowanym oraz działalność Delegatury Zagranicznej WiN w Wielkiej Brytanii. Rozdział trzeci przedstawia śledztwo, jakie prowadzono przeciwko Łukaszowi Cieplińskiemu i jego współpracownikom. Historię ich aresztowania, przebieg śledztwa i wątki, jakie w nim poruszano. Rozdział czwarty poświęcono procesowi, który toczył się w październiku 1950 r. przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie. Przedstawia przebieg procesu, zeznania oskarżonych i świadków oraz wyrok, jaki zasądzono. W rozdziale tym ujęto również mechanizmy propagandowe, jakie zastosowano w prasie i radiu komentując wydarzenia z sali rozpraw. Archiwalne nagrania radiowe z procesu nie były do tej pory wykorzystywane w publikacjach naukowych, z wyjątkiem książki G. Brzęka Wierny przysiędze. Podstawowymi materiałami źródłowymi, na jakich oparto niniejszą pracę są trzydziestojedno tomowe Akta sprawy karnej przeciwko Łukaszowi Cieplińskiemu, Adamowi Lazarowiczowi, Mieczysławowi Kawalcowi, Karolowi Chmielowi, Józefowi Batoremu, Józefowi Rzepce, Franciszkowi Błażejowi, Ludwikowi Kubikowi, Zofii Michałowskiej i Janinie Czarneckiej – Sr 1099/50, Akta kontrolne śledztwa przeciwko Łukaszowi Cieplińskiemu, prasa oraz nagrania radiowe z okresu, kiedy toczył się proces.

This thesis elaborates on activity of the Fourth Management of Freedom and Independence Association (IV ZG WiN) and fate of its members. The Thesis covers the period from the Red Army invasion into pre-war Polish territory until the execution of members of the Fourth Management of Freedom and Independence Association. First chapter is a brief history of Polish resistance since 1944 to set up a 4th ZG WiN. The chapter includes the history of three previous Main Management of WiN which served as a model to members of the Fourth one, there are also presented methods of defeating those members and their trials. The second chapter concerns activity of the 4th Management, its local structures and staffing. Main course of action of 4th ZG WiN was collecting evidence of election rigging in 1947, members training and publishing training materials. The chapter presents how the 4th ZG WiN helped those who were arrested and activity of Freedom and Independence Delegation in Great Britain.The third chapter presents investigation against Łukasz Ciepliński and his partners. There is a story of their arrest, the course of the investigation and brought up leads.The fourth chapter is focused on the trial which took place on October 1950 before Military District Court in Warsaw. Chapter presents the trial process, testimony of accused and witnesses and passed sentence. There is also described how the propaganda was used in the press and radio to comment on events in the courtroom. So far archival recordings from this trial were not included in academic publications with the exception of the book of G. Brzęka „Wierny przysiędze”. Primary source materials , for this thesis are the Thiry-one volume set of files of criminal case against Łukasz Ciepliński, Adam Lazarowicz, Mieczysław Kawalec, Karol Chmiel, Józef Batory, Józef Rzepka, Franciszek Błażej, Ludwik Kubik, Zofia Michałowska and Janina Czarnecka – Sr 1099/50, Inspection records of investigation against Łukasz Ciepliński, press and radio recordings from the time of the trial.