Class action as a procedural institution of protection of a stock exchange investor

The act on asserting claims in class actions may serve to protect investors against losses derived from unlawful acts committed on the capital market. However, the class action will benefit mostly individual investors. There can be specified the following aims of class action: 1) compensation of losses sustained by investors; 2) deterrence from commiting fraud on the capital market; 3) strengthening the corporate governance mechanism 4) supporting or replacing institutions supervising the capital market. Asserting claims in class action results in arising a number of problems connected with both procedural law and substantive law. Despite the fact that class action is an institution of procedural law it has a great impact on substantive law. On the basis of the polish act on asserting claims with class action the main issue is, among others, a question of applying principles of standardizing claims, the choice of an appriopriate representative of the group and defining a common basis of the claims. The main problem connected with asserting claims by investors is the risk that investors, by suing public companies, are in fact suing themselves. The result of class action is the money transfer between the same investors. Cost of such a transaction is very high and involves mainly lawyers’ salaries. Moreover, conflicts between the affected investors connected to e.g. choosing an appriopriate representative may arise. Class action will be applicable mainly to claims arising from breach of disclosure by public companies. However, the possibility of asserting claims caused by manipulation of the transaction as well as the responsibility of the Treasury or a company operating regulated market cannot be excluded. The solution of problems that arise during the assertion of claims in class action would be to grant the court right to identify a representative of the group, to introduce a regulation allowing to sue only these board members of companies who are the actual perpetrators as well as to allow to adjudge damages in the form of natural restitution of financial instruments.

Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym może służyć ochronie inwestorów przed stratami będącymi wynikiem czynów niedozwolonych popełnianych na rynku kapitałowym. Postępowanie grupowe będzie przynosić korzyści przede wszystkim inwestorom indywidualnym. Można wskazać następujące cele postępowania grupowego: 1) kompensacja poniesionych przez inwestorów szkód; 2) odstraszanie przed popełnianiem nadużyć na rynku kapitałowym; 3) wzmacnianie mechanizmu corporate governance; 4) wspomaganie bądź zastępowanie instytucji sprawujących nadzór nad rynkiem kapitałowym. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym powoduje powstanie szeregu problemów zarówno związanych z prawem procesowym, jak również z prawem materialnym. Postępowanie grupowe mimo, iż jest instytucją prawa procesowego wywiera ogromny wpływ na prawo materialne. Na gruncie polskiej ustawy problematyczne będzie przede wszystkim stosowanie zasad ujednolicenia roszczeń, dokonanie wyboru odpowiedniego reprezentanta grupy oraz określenie wspólnej podstawy faktycznej dochodzonych roszczeń. Największym problemem jest jednak ryzyko, iż inwestorzy pozywając spółki publiczne, w istocie pozywają samych siebie. Następstwem postępowania grupowego jest transfer środków pieniężnych pomiędzy tymi samymi inwestorami. Koszty tej transakcji są bardzo wysokie i dotyczą głównie wynagrodzenia prawników. Ponadto pomiędzy poszkodowanymi inwestorami może dochodzić do konfliktów np. związanych w wyborem odpowiedniego reprezentanta. Postępowanie grupowe znajdzie zastosowanie do roszczeń wynikających z naruszeniem obowiązków informacyjnych przez spółki publiczne. Nie należy jednak wykluczać możliwości dochodzenia przez inwestorów roszczeń z tytułu szkód spowodowanych manipulacją transakcyjną lub też odpowiedzialności Skarbu Państwa lub spółki prowadzącej rynek regulowany. Rozwiązaniem problemów, które pojawiają się w związku z postępowaniem grupowym byłoby umożliwienie sądowi wskazywania reprezentanta grupy oraz wprowadzenie regulacji pozwalających pozywać wyłącznie członków organów spółki oraz regulacji umożliwiających zastosowanie restytucji naturalnej instrumentów finansowych.