Obszary ‘NATURA 2000” jako ograniczenia i szanse dla rozwoju społeczno-gospodarczego na wybranych przykładach

The aim of the Natura 2000 network is to reconcile the interests of nature conservation and the economic use of the acquired areas of human activity and to comply with this requirement are appropriate financial instruments supported by a participatory approach to conservation, assuming participation of local communities in decision-making regarding the management of that protection. Although this idea, pointing to undertake efforts to reduce the number and size of conflicts around the forms of nature, both in Poland and the European Union, conflicts over Natura 2000 are still present. They arise from concerns of local governments against the negative influence of the network to the local socio-economic development. This paper is concerning the impact of the Natura 2000 network in the socio-economic development of municipalities, based on selected four areas of the Malopolska province. The aim of the study is to assess the extent to which Natura 2000 is a constraint to the development of the municipality and in which is an opportunity.

Założeniem sieci Natura 2000 jest godzenie interesów ochrony przyrody z gospodarczym użytkowaniem człowieka na obszarach obejmowanych ochroną, a do realizacji tego postulatu służą odpowiednie instrumenty finansowe wsparte partycypacyjnym podejściem do ochrony przyrody, zakładającym udział społeczności lokalnych w procesach decyzyjnych dotyczących zarządzania tą ochroną. Mimo tej idei, wskazującej na podejmowanie starań o zmniejszenie ilości i rozmiarów konfliktów wokół form ochrony przyrody, zarówno w Polsce jak i całej Unii Europejskiej, spory wokół Natury 2000 ciągle są obecne. Wynikają one z obaw samorządów przed negatywnym wpływem sieci na lokalny rozwój społeczno-ekonomiczny. Niniejsza praca stanowi analizę oddziaływania sieci Natura 2000 na rozwój społeczno-gospodarczy gmin na przykładzie wybranych czterech obszarów województwa małopolskiego. Opracowanie to wykonano na podstawie dostępnej literatury, analizy uwarunkowań przyrodniczych i społeczno-ekonomicznych gmin, przebiegu procesu ustanawiania sieci, działania samorządów na rzecz rozwoju lokalnego oraz wywiadów przeprowadzonych w urzędach gmin. Wynikiem przeprowadzonych badań jest ocena, w jakim stopniu Natura 2000 jest barierą w rozwoju danej gminy, a w jakim szansą, oraz próba uzupełnienia ustalonymi wnioskami dotychczasowych opracowań.