Ocena zanieczyszczenia powietrza Stacji Bazowych ZMŚP na podstawie akumulacji metali ciężkich i siarki w porostach transplantowanych w sezonie zimowym 2010/2011 i letnim 2011

Celem badań była ocena stanu zanieczyszczenia powietrza metalami ciężkimi oraz dwutlenkiem siarki, na podstawie akumulacji metali ciężkich i siarki w plechach transplantowanych porostów, na terenie Stacji Bazowych Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego: Koniczynka, Święty Krzyż, Szymbark. W październiku 2010 i kwietniu 2011 roku z terenu kontrolnego – Bory Tucholskie – zostały pobrane plechy Hypogymnia physdoes, które transplantowano na terenie stacji w odpowiednio wyznaczonych stanowiskach w dwóch sezonach: zimowym 2010/11 i letnim 2011. W zebranych plechach analizowano koncentracje Cd, Pb, Cu, Zn, Fe, Cr, Ni metodą absorpcji atomowej, a S metodą turbidymetryczną. Następnie wyliczono akumulację dla każdego badanego pierwiastka. Porównano akumulację pierwiastków w sezonie grzewczym i wegetacyjnym, a dodatkowo otrzymane wyniki z poprzednimi sezonami zimowymi (2002/03 – 2008/09) i letnimi (2003 – 2009). Na Stacjach Bazowych wykazano brak różnic w przypadku zanieczyszczenia powietrza większością metali ciężkich pomiędzy sezonami. Dwutlenek siarki utrzymywał się również na podobnym poziomie w obydwu sezonach na Stacjach Święty Krzyż i Szymbark, natomiast różnice wystąpiły na Stacji Koniczynka. Na wszystkich trzech stacja zanotowano większe zanieczyszczenie powietrza żelazem w sezonie letnim. Zanieczyszczenie powietrza na Stacjach Bazowych dla większości pierwiastków było niższe lub utrzymywało się na takim samym poziomie w odniesieniu do lat poprzednich.

The main purpose of this study was assessment of air pollution with heavy metals and sulfur dioxide in the Base Stations of the Integrated Nature Monitoring System: Koniczynka, Święty Krzyż and Szymbark using transplanted lichens. In addition aim of this papper was to compare air pollution with previous periods (2002 – 2009). In October 2010 and April 2011lichen Hypogymnia physodes from natural environment – Bory Tucholskie - were collected and transplanted to Base Stations in appropriate points. Transplants were exposed for six months during winter (2010/11) and summer (2011). After each transplantations lichens were analyzed for concentration of Cd, Pb, Cu, Zn, Fe, Cr, Ni using AAS method. S concentration were determined using turbidimetric method. Next accumulation of elements was calculated. There are no difference of air pollution with most heavy metals on the Base Station between seasons and sulfur dioxide also remain at the same level on Święty Krzyż and Szymbark Stations. Only differences occur on Koniczynka Station. In all three Base Station higher pollution of iron in summer season was observed. Air pollution on the Base Stations for most of elements was lower or stay on the same level compare to the previous seasons.