In the master's thesis entitled „ German borrowings from the 19th century in the Polish language in technical field” I have tried to introduce the process of borrowing the words of German origin to the Polish language. This process is presented using words from the technical field. This master’s thesis consists of three chapters.In the first chapter I have presented definitions, forms and types of borrowings. In addition, I have put a table with a general overview of borrowings from other languages, from which the Polish language borrowed many words in the process of its development.In the second chapter I have focused on the borrowings in the Polish language in historical way. In the particular chapters I have described the history of borrowing the words of German origin in the given periods. I have attached also the appropriate examples.The third chapter is the core of my work. In this part I have tried to answer the question: How/ in which way the german origin’s words have been made Polish and how far have their been changed to become the polish form as they have now.The area which I have choosen to analyze is the technical field, because I think that it is the most saturated by the German borrowings area. The words (all have been arranged alphabetically) I have taken from the “Wörterbuch der deutschen Lehnwörter in der polnischen Schrift- und Standardsprache” (web form). The word have been compared in terms of the following aspects: I start with the Polish form of expression (giving also other possible forms of its occurrence).Then in brackets borrowing’s year of a word, then the data concerning Polish grammar and meaning of Polish word. Then the data of the borrowed word: the original German form (taking account of other possible forms), the period in which this word comes from, the importance of grammar and the meaning of German word. Finally, in all these examples, I have compared the differences in form and meaning between the Polish and German words. For this I have used the appropriate abbreviations and characters.During the analysis it is clear that some words in Polish have been changed so much, that they have been adapted to the structure of the Polish language so now it is difficult to assert their foreign (German) origin.From the above analysis I come to the following conclusions: there is no rule that could be considered as permanent rule of making Polish the German borrowings. The one constant rule is the spelling of Polish and German nouns: in Polish - in lower case, and in German – in upper case. The difference, but not constant, is also by the meaning of words. Some words analyzed by me didn’t change their meaning and apply in today's Polish language in the same way as in German, while others expanded or narrowed their meaning.
In der vorliegenden Magisterarbeit beschäftige ich mich mit dem Wesen der sprachlichen Entlehnung, der Geschichte der deutsch-polnischen Lehnbeziehungen, der Ursachen der Entlehnungen und mit der Analyse der deutschen Wörter, die ins Polnische im 19. Jahrhundert übergenommen wurden am Beispiel des technischen Bereichs. Die wichtigste Frage, die ich mich gestellt habe, ist: Wie wurden deutsche Entlehnungen an die polnische Sprache angepasst? Ich habe den Bereich der Technik gewählt, weil er eine eingehende Betrachtung im Hinblick auf ihre Quantität, ihren alltagssprachlichen Charakter und ihren hohen Assimilationsgrad verdient. Den Wortschatz für meine Arbeit habe ich aus dem Wörterbuch der deutschen Lehnwörter in der polnischen Schrift- und Standardsprache ausgewählt. In der Analyse, also beim Vergleich der polnischen und deutschen Wörter nehme ich Rücksicht auf folgende Informationen: polnische und deutsche (ursprüngliche) Wortform, grammatische Angaben wie Wortart und Genus, die Bedeutung im Polnischen und im Deutschen, die Entlehnungszeit der polnischen Wortform, den regionalen Bereich, für welches das deutsche Wort bezeugt ist, sowie Form- und Bedeutungsunterschiede.
W pracy magisterskiej pod tytułem „Niemieckie zapożyczenia z 19 wieku w polskim technicznym języku fachowym” starałam się przedstawić proces zapożyczania wyrazów niemieckiego pochodzenia do języka polskiego. Proces ten przedstawiam na przykładzie wyrazów z dziedziny technicznej. Niniejsza praca składa się z trzech rozdziałów.W pierwszym rozdziale przedstawiłam definicje, formy i rodzaje zapożyczeń. Dodatkowo umieściłam tu w formie tabeli ogólny przegląd zapożyczeń z innych języków, z których język polski zaczerpnął wiele wyrazów w trakcie swojego rozwoju.W rozdziale drugim koncentruję się na zapożyczeniach w języku polskim pod względem historycznym. W poszczególnych podrozdziałach opisuję historię zapożyczania wyrazów niemieckiego pochodzenia w danych okresach, zamieszczając przy tym odpowied¬nie przykłady. W rozdziale trzecim znajduje się główny trzon mojej pracy. W tej części odpowiadam na pytanie: W jaki sposób wyrazy niemieckiego pochodzenia zostały spolszczone i jak dalece zostały przekształcone do momentu, kiedy uzyskały polską formę? Dziedzina, którą wybrałam do analizy jest dziedzina techniczna, gdyż uważam, że jest ona najbardziej nasiąknięta przez niemieckie zapożyczenia. Omawiane przeze mnie wyrazy (wszystkie zostały uporządkowane alfabetycznie) zostały wzięte z Wörterbuch der deutschen Lehnwörter in der polnischen Schrift- und Standardsprache (internetowa forma) i porównane pod względem następujących aspektów: wychodzę od polskiej formy wyrazu przy czym podaje również inne możliwe formy jego występowania. Następnie w nawiasie rok zapożyczenia danego wyrazu do języka polskiego, po nim dane gramatyczne dotyczące polskiego wyrazu oraz polskie znaczenie wyrazu. Następnie dane zapożyczonego wyrazu: niemiecka forma pierwotna (z uwzględnieniem innych możliwych form), okres czasu z którego to słowo pochodzi, dane gramatyczne i znaczenie niemieckiego wyrazu. Na końcu we wszystkich omawianych przykładach porównuje różnice w formie i znaczeniu wyrazu polskiego i niemieckiego, używając przy tym odpowiednich skrótów i znaków.W trakcie analizy wyraźnie widać, że niektóre wyrazy w języku polskim uległy tak dużej zmianie, tzn. tak zostały dopasowane do struktury języka polskiego, że trudno stwierdzić ich obce (niemieckie) pochodzenie. Z powyższej analizy wyprowadzam następujące wnioski: nie istnieje jedna reguła, którą można by było uznać za stała regułę spolszczania niemieckich zapożyczeń. Jedyną stałą zasadą (regułą) jest pisownia rzeczowników polskich i niemieckich: w języku polskim małą literą, a w języku niemieckim – dużą. Różnica, ale nie stała, istnieje również w znaczeniu wyrazów. Niektóre znaczenia analizowanych przeze mnie wyrazów pozostały niezmienione i odnoszą się w dzisiejszym języku polskim do tego samego co w niemieckim, inne zaś rozszerzyły lub zawęziły swoje znaczenie.
